Τράπεζες στον Καπιταλισμό - Βρείτε τις διαφορές.

«Η τράπεζα είναι βασικό εργαλείο της καπιταλιστικής ανάπτυξης γιατί:

• Ενισχύει την καπιταλιστική συσσώρευση.
• Παίζει καθοριστικό ρόλο στη διακλαδική εξίσωση του ποσοστού κέρδους που είναι βασικός νόμος για την κίνηση της καπιταλιστικής παραγωγής.
• Μειώνει τα έξοδα κυκλοφορίας. Βασικό έξοδο στον καπιταλισμό είναι και το χρήμα που έχει αξία. Με την τράπεζα μπορεί το χρήμα να απουσιάζει από πολλές συναλλαγές.
• Αποτέλεσε και αποτελεί την κύρια βάση για μετατροπή των επιχειρήσεων σε μετοχικές εταιρείες.
• Είναι ο βασικός μοχλός υπερπαραγωγής για το βιομηχανικό κεφάλαιο και υπερκερδοφορίας για το εμπορικό κεφάλαιο.

(...) Γι' αυτό σήμερα το αστικό κράτος θέλει να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες και σε όλη την περίοδο της κρίσης έχει μπει στα ταμεία των τραπεζιτών πακτωλός κρατικού χρήματος».

«Οι τράπεζες - συνέχισε - λειτουργούν ως κερδοφόρα καπιταλιστική επιχείρηση και σε περίοδο κρίσης. Εμπορεύονται χρήμα, συγκεντρώνουν τα συσσωρευμένα κεφάλαια των καπιταλιστών και τις καταθέσεις των μισθωτών δίνοντάς τους ως αντάλλαγμα επιτόκια για να τα προσελκύσουν. Επίσης, χορηγούν δάνεια σε καπιταλιστές που δυσκολεύονται να διαθέσουν μεγάλα κεφάλαια για να τα τοποθετήσουν σε μια επένδυση, αλλά και σε μισθωτούς κυρίως για να καλύψουν βασικές τους ανάγκες που δεν τις καλύπτει ο μισθός τους. Σήμερα όλες οι τράπεζες, μικρές, μεγάλες, ιδιωτικές, συνεταιριστικές, δανείζουν χρήμα σχεδόν σε 8πλάσιες τιμές από ό,τι δανείζονται. Αυτή είναι η βασική λειτουργία τους ως καπιταλιστικών επιχειρήσεων που εμπορεύονται χρήμα, που από τη φύση τους αναζητούν και κυνηγούν την κερδοφορία.

Ακόμα και σήμερα, σε περίοδο κρίσης, οι τράπεζες λειτουργούν κερδοφόρα όχι μόνο από την κερδοφορία τους στην αναλογία "χρήμα που δανείζω προς χρήμα που δανείζομαι" από καπιταλιστές και μισθωτούς, αλλά και από το ότι δανείζονται από την ΕΚΤ με επιτόκιο 0,75% και δανείζουν το ελληνικό αστικό κράτος με επιτόκιο σχεδόν 5%.

Αρκεί αυτή η λειτουργία στο τραπεζικό κεφάλαιο για να αυξήσει τη συσσώρευσή του; Οχι. Στόχος κάθε καπιταλιστή δεν είναι απλά το κέρδος, δεν είναι το μέσο κέρδος, αλλά το πώς θα κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο από το κέρδος του κλάδου που δραστηριοποιείται.

Το τραπεζικό κεφάλαιο κατά ένα μικρό μέρος μόνο αποτελείται από τα ίδια κεφάλαια των τραπεζιτών. Ο κύριος όγκος των κεφαλαίων τους είναι ξένα κεφάλαια (κυρίως άλλων καπιταλιστών και λιγότερο καταθέσεις μισθωτών). Αυτό τους δημιουργεί μια ισχυρότερη κεφαλαιακή βάση και έτσι μπορούν να εμπορεύονται χρήμα.

Το κέρδος του τραπεζικού κεφαλαίου δε διαμορφώνεται κυρίως στα κέρδη από τόκους, αλλά βασική πηγή κέρδους του είναι η υπεραξία που δημιουργείται από τη μισθωτή εργασία, τόσο των εργαζομένων του κλάδου, όσο και του συνόλου των μισθωτών της χώρας. Από αυτήν την υπεραξία μπορεί και συσσωρεύει το μεγάλο κεφάλαιο και έτσι τοποθετεί χρήματα στις τράπεζες. Μάλιστα, η ανώτερη μορφή της τραπεζικής μονοπώλησης, το χρηματιστικό κεφάλαιο, που είναι η σύμφυση τραπεζικού και βιομηχανικού κεφαλαίου, δείχνει ολοκάθαρα τη ροή. Κερδοφορία από την υπεραξία - καπιταλιστική συσσώρευση - τοποθέτηση στην τράπεζα - από την τράπεζα ξανά στο βιομηχανικό κεφάλαιο - για νέα τοποθέτηση και - νέα συσσώρευση»

[...]

«Η θέση μας προσδιορίζεται από το χαρακτήρα που πρέπει να έχει η οικονομία ώστε να ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες και όχι την καπιταλιστική κερδοφορία, γι' αυτό η δική μας θέση δεν αναγνωρίζει καθόλου την ανάγκη ύπαρξης της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας ούτε στο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα. Δεν έχει καμία σχέση η κρατικοποίηση μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα για τη σωτηρία του ίδιου του καπιταλισμού, με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και τη διαμόρφωση των νέων οικονομικών σχέσεων της κοινωνικής ιδιοκτησίας».

Και επισήμανε:

«Στη λαϊκή εξουσία και οικονομία, το χρήμα σταδιακά θα χάνει το περιεχόμενό του ως μορφή της αξίας, δε θα λειτουργεί ως μέσο ανταλλαγής εμπορευμάτων, δε θα είναι αναγκαίο για την κύκληση του κεφαλαίου για την κερδοφορία. Το χρήμα θα μετατραπεί ως αποδεικτικό της εργασίας και θα υπηρετεί την πρόσβαση των εργαζομένων στην ατομική κατανάλωση, αφού βασικά κοινωνικά αγαθά θα είναι δωρεάν για όλους (Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια, Πολιτισμός, Αθλητισμός, Διακοπές, Στέγη, κ.ά.).

Θα υπάρχει η Κεντρική Τράπεζα, με παραρτήματά της σε όλη την επικράτεια, που θα έχει τελείως διαφορετικό ρόλο από τη λειτουργία των σημερινών τραπεζών στο καπιταλιστικό σύστημα. Θα ελέγχει το χρήμα για την ανταλλαγή των εμπορευμάτων της κοινωνικής παραγωγής με τον αγροτικό συνεταιρισμό και τους μικρούς εμπορευματοπαραγωγούς, θα διαμεσολαβεί στις διεθνείς διακρατικές εμπορευματικές και τουριστικές σχέσεις, ως τμήμα του κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας θα ελέγχει τον κεντρικό σχεδιασμό με ρόλο κεντρικής κοινωνικής λογιστικής, θα ελέγχει τα αποθέματα χρυσού της χώρας.

(...) Είναι φανερό λοιπόν ότι το "τραπεζικό σύστημα" που εμείς προτείνουμε δε θα υπηρετεί την καπιταλιστική ιδιοκτησία, αλλά την κοινωνική ιδιοκτησία της εργατικής εξουσίας, δε θα υπηρετεί την κερδοφορία του κεφαλαίου, αλλά την ικανοποίηση των διευρυμένων λαϊκών αναγκών. Αυτή είναι και η βασική διαφορά της πρότασης του ΚΚΕ, ότι υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και όχι την κερδοφορία του κεφαλαίου ή τη "χρηστή" καπιταλιστική διαχείριση».

Παναγιώτης Κατηφές, Ριζοσπάστης ( απόσπασμα )

Επίθεση κατά του ΔΗΣΥ εξαπέλυσε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού,  από το βήμα της ΠΕΟ, στο πλαίσιο εκδήλωσης για την επέτειο της Εργατικής Πρωτομαγιάς. 
Στην ομιλία του, ο κ. Κυπριανού είπε ότι η κριτική του ΔΗΣΥ που μανιωδώς φόρτωνε όλες τις ευθύνες για την κρίση στην Κυβέρνηση Χριστόφια και το ΑΚΕΛ αποδεικνύεται αστήριχτη. «Ας μην καμώνονται σήμερα ο κ. Αναστασιάδης και οι συνοδοιπόροι τους πως δεν γνώριζαν το μέγεθος του προβλήματος», είπε, προσθέτοντας ότι «επέλεγαν συνειδητά να καλύπτουν τον πρώην Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και τους μεγαλοτραπεζίτες». Κατηγόρησε επίσης τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ότι επέλεξε μοναχική πορεία, οδηγώντας την κυπριακή οικονομία στην καταστροφή με το πρόσχημα ότι δεν είχε επιλογή.

«Η κρίση», τόνισε, «αποδείχτηκε ότι είναι συστημική. Οι δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων τους τελευταίους μήνες επιβεβαιώνουν τη θέση μας ότι το πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας ήταν το μέγεθος του τραπεζικού τομέα, ο ελλιπής έλεγχος και λανθασμένες αποφάσεις που λήφθηκαν».
«Ας μην καμώνονται σήμερα ο κ. Αναστασιάδης, ο ΔΗΣΥ και οι συνοδοιπόροι τους πως δεν γνώριζαν το μέγεθος του προβλήματος της οικονομίας μας. Γνώριζαν πολύ καλά τι συνέβαινε, απλώς επέλεγαν συνειδητά να καλύπτουν και να στηρίζουν πολιτικά και τον πρώην Διοικητή και τους μεγαλοτραπεζίτες, μόνο και μόνο για να πολεμούν καθημερινά την Κυβέρνηση Δ. Χριστόφια και το ΑΚΕΛ. Αρκεί μόνο να τους θυμίσουμε πως ως Υποψήφιος Πρόεδρος ο κ. Αναστασιάδης όταν του υποδείκνυαν τις ευθύνες των τραπεζών, απαντούσε πως αυτά είναι κυβερνητική προπαγάνδα», πρόσθεσε.

Ας μην καμώνονται, συμπλήρωσε ο κ. Κυπριανού,  «πως όλοι φταίμε γι΄αυτό και όλοι μαζί πρέπει να πληρώσουμε. Γιατί δεν ήταν ο εργαζόμενος, του οποίου εξανεμίστηκαν οι κόποι μιας ολόκληρης ζωής που αποφάσισε να αγοραστούν ελληνικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά. Ήταν οι, κατά τον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου, «καλύτεροι τραπεζίτες». Δεν ήταν ο εργαζόμενος ο οποίος βρέθηκε ξαφνικά στην ανεργία και στην αβεβαιότητα, που ενέκρινε μέσα σε ένα βράδυ τη μετατροπή της Marfin Εγνατία από θυγατρική σε παράρτημα της Marfin Λαϊκής φορτώνοντας την Κύπρο με 4,0 δις χρέος. Ήταν ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, αυτός που κατά τον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου, έπρεπε να επαναδιοριστεί για να μην προκληθούν τριγμοί στο Ευρωσύστημα».

Ας μην καμώνονται, πρόσθεσε, «ότι σοκάρονται από την σκληρή στάση των δανειστών μας. Είναι αυτοί οι ίδιοι που δοξολογούσαν τους εταίρους και που αποδέχθηκαν να γίνει η πατρίδα μας πειραματόζωο. Ας μην καμώνονται πως είναι σήμερα αναγκασμένοι να αποδεχθούν όσα απαράδεκτα και αντιλαϊκά θέλουν να επιβάλουν γιατί τάχα «έτσι τα βρήκαμε από το ΑΚΕΛ και τον Δ. Χριστόφια». Τα πιο πολλά από τα μέτρα της Τρόικας είναι και δικές τους θέσεις. Θέσεις τις οποίες διακήρυτταν εδώ και καιρό. Κάποια άλλα, όπως το κούρεμα, ήταν αποτέλεσμα της συνειδητής υποταγής τους. Ο κ. Αναστασιάδης στις 15 Μαρτίου δεν έπραξε καν το στοιχειώδες: να ενημερώσει την πολιτική ηγεσία του Τόπου για το τι απαιτούσαν οι δανειστές και να ζητήσει συλλογική ανάληψη ευθυνών. Χωρίς καμιά ενημέρωση και διαβούλευση με τις πολιτικές δυνάμεις συμφώνησε στο Eurogroup. Μοναχική πορεία επέλεξε και στις 25 Μαρτίου, οδηγώντας την κυπριακή οικονομία στην καταστροφή, με το πρόσχημα ότι δεν είχε επιλογή».

Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, ο κ. Κυπριανού εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχει επιλογή που να δίνει ελπίδα και προοπτική και να μας καθιστά αφέντες στη χώρα μας, προσθέτοντας πως  «απλώς δεν την επιζητούν». «Η έξοδος από το ευρώ», πρόσθεσε, «θα μπορούσε να είναι εναλλακτική πολιτική επιλογή. Η επαναφορά εγχώριου νομίσματος θα μπορούσε να δώσει την προοπτική και τη δυνατότητα ανάκαμψης, στη βάση ενός νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Είμαστε έτοιμοι να το συζητήσουμε και αυτό και άλλες προτάσεις και να διαμορφώσουμε συλλογικά την όποια άλλη επιλογή. Απευθύνουμε κάλεσμα να εργαστούμε όλοι μαζί για να πετύχουμε το καλύτερο για το λαό και την Κύπρο».  

Η Κυβέρνηση, πρόσθεσε ο κ. Κυπριανού, δίχως διαβούλευση με την αντιπολίτευση παρουσίασε μέτρα δήθεν επανεκκίνησης της οικονομίας και ανάπτυξης της. «Μέτρα τα οποία είτε είναι ήδη δρομολογημένα, είτε περιλαμβάνονται ως πρόνοιες στο Μνημόνιο, είτε είναι απλά συνθήματα, αποτελούν συνταγή επίθεσης στους εργαζόμενους. Τι άλλο από επίθεση εναντίον τους είναι, για παράδειγμα, η ελαστικοποίηση των όρων εργασίας; Ακόμα όμως και αν πιστώσουμε την Κυβέρνηση Αναστασιάδη με καλή πρόθεση να ανακουφίσει τους εργαζόμενους και τη μεσαία τάξη με ορισμένα μέτρα, τότε θα πρέπει να μας απαντήσουν γιατί λίγες μέρες μετά ο Υπουργός Εσωτερικών κατέθεσε πρόταση για φορολόγηση της ακίνητης ιδιοκτησίας που επιτίθεται σε όλους για να επιβαρυνθούν λιγότερο οι έχοντες».

«Θα πρέπει να μας απαντήσουν», συμπλήρωσε, «γιατί τα Ταμεία Προνοίας των εργαζομένων, παρόλες τις δεσμεύσεις της Κυβέρνησης, βρίσκονται τελικά στον αέρα. Ως ΑΚΕΛ επιμένουμε και προτείνουμε˙ για να μη βρεθεί ο λαός μας στη δίνη των επαναλαμβανόμενων εκβιαστικών διλημμάτων και σοκ, που θα φέρνουν νέα επαχθή μέτρα, που θα θερίζουν κάθε φόρα ότι απέμεινε όρθιο από τον πλούτο της χώρας και τον πλούτο του λαού μας, θα πρέπει να αλλάξουμε πορεία. Παραδεχόμαστε ότι εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Κάθε λύση θα έχει βαρύ κόστος. Θα σημαίνει θυσίες. Όμως το ζήτημα είναι αυτές οι θυσίες να έχουν αντίκρισμα και όχι απλώς να μας θέτουν σε φαύλο κύκλο όπου οι επιπτώσεις σε βάρος του λαού θα είναι συνεχείς και οδυνηρές».

«Το να σωθεί η Κύπρος από τα χέρια όσων απεργάζονται το μέλλον της, δεν έχει μόνο να κάνει με την οικονομική επιβίωση των Ελληνοκυπρίων. Έχει να κάνει και με την προοπτική του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων να ζήσουμε κυρίαρχοι και αφέντες στη γη που μας γέννησε. Ένας λαός γονατισμένος οικονομικά, που αφαιμάσσεται από Τρόικες είτε αυτές μιλούν γερμανικά, είτε τουρκικά θα είναι το πιο εύκολο θύμα της διχοτομικής πολιτικής της Τουρκίας και των ισχυρών της συμμάχων. Χρειάζεται το ΑΚΕΛ, το Λαϊκό Κίνημα, να βρεθούμε επικεφαλής της αντίστασης στο ξεπούλημα. Να είμαστε πρωταγωνιστές για δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση.

Ως ΑΚΕΛ το είπαμε ξανά και το επαναλαμβάνουμε και τώρα˙ στο φόντο της οικονομικής κρίσης βρίσκεται το φυσικό αέριο και το Κυπριακό. Γι΄αυτό και δεν πρέπει να επιτρέψουμε την υποθήκη και το ξεπούλημα του μέλλοντος του λαού μας. Γι΄αυτό και πρέπει σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, να ενωμένοι να σηκώσουμε ψηλά το λάβαρο της ανάγκης αυτός ο Τόπος να σταθεί ξανά στα πόδια του˙ αυτός ο λαός να ανασάνει ελεύθερος, ανεξάρτητος, απαλλαγμένος από τις αλυσίδες της στρατιωτικής κατοχής και από τα βαρίδια της οικονομικής υποδούλωσης. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος: οργάνωση, αντίσταση, αγώνας», κατέληξε ο κ. Κυπριανού.