Αντιπαλότητες και συμβιβασμοί στη διαχείριση της κρίσης
Δεδομένη η ένταση της αντιλαϊκής επίθεσης, με πανευρωπαϊκά μνημόνια διαρκείας
Ενα ακόμα βήμα προς την υπογραφή μνημονίων διαρκείας μεταξύ των κρατών - μελών της Ευρωζώνης και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, βάσει των οποίων οι κυβερνήσεις θα δεσμεύονται για την επιβολή συγκεκριμένων δημοσιονομικών μέτρων και αντεργατικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, έκαναν χτες οι 17 ηγέτες της Ευρωζώνης.
Στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής συμπεριλήφθηκε η πρόταση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη σύναψη μνημονίων μεταξύ των «17» και της Κομισιόν, με τη δέσμευση οι τελικές αποφάσεις να παρθούν στην επόμενη Σύνοδο της ΕΕ, τον ερχόμενο Δεκέμβρη.
Ταυτόχρονα και μέσα σε κλίμα όξυνσης των μεταξύ τους ανταγωνισμών, οι «27» κατέληξαν σε μια συμφωνία - προσωρινό συμβιβασμό για «σταδιακή εφαρμογή από το 2013» της ενιαίας εποπτικής αρχής των τραπεζών της Ευρωζώνης. Η απόφαση ήταν αποτέλεσμα συμβιβασμού ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίες απέφυγαν προς το παρόν να καθορίσουν συγκεκριμένο ρόλο για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις δεν εμπόδισαν ωστόσο τους πολιτικούς εκπροσώπους του ευρωπαϊκού κεφαλαίου να διαμορφώσουν το έδαφος για θεσμοθέτηση αυστηρότερων κανόνων για την επιτάχυνση της εφαρμογής «διαρθρωτικών αλλαγών» που θα συμπιέσουν ακόμα περισσότερο την τιμή της εργατικής δύναμης και θα οδηγήσουν εκατομμύρια εργαζόμενους στην απόλυτη εξαθλίωση, στα πλαίσια της αποτελεσματικότερης εφαρμογής του «Συμφώνου Σταθερότητας» και του «Συμφώνου για το Ευρώ».
Αυτούς τους αντιδραστικούς σχεδιασμούς συμπεριλαμβάνουν στο κείμενο των συμπερασμάτων. Με τον τίτλο «ενοποιημένο δημοσιονομικό πλαίσιο και ενοποιημένο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής» σημειώνουν ότι το συγκεκριμένο «δίπτυχο» θα αποτελέσει τη βάση για «ουσιαστική και νομισματική ένωση». Μάλιστα, όπως σημειώνεται στο κείμενο των συμπερασμάτων, θα «πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία με σκοπό την έγκριση της "δίπτυχης δέσμης" το αργότερο έως το τέλος του 2012».
Οι βασικές αποφάσεις
Σημειώνοντας ότι το παραπάνω πλαίσιο συνιστά «βασικό νομοθέτημα αναγκαίο για την ενίσχυση της νέας οικονομικής διακυβέρνησης εντός της ΕΕ, μαζί με το ενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ)», προτείνουν:
1. Μόνιμα μνημόνια για όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ.«Η ομαλή λειτουργία της ΟΝΕ απαιτεί ισχυρότερη και βιώσιμη οικονομική αύξηση, απασχόληση και κοινωνική συνοχή, καθώς και ενίσχυση του συντονισμού, της σύγκλισης και της επιβολής της οικονομικής πολιτικής. Εν προκειμένω, θα διερευνηθεί η ιδέα να συνάπτουν τα κράτη - μέλη της ζώνης του ευρώ ατομικές συμβατικές ρυθμίσεις με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ως προς τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες δεσμεύονται να αναλάβουν και να υλοποιήσουν. Οι ρυθμίσεις αυτές θα μπορούσαν να συνδέονται με τις μεταρρυθμίσεις που προσδιορίζονται στις ανά χώρα συστάσεις που εκδίδει το Συμβούλιο και να βασίζονται σε διαδικασίες της ΕΕ».
Στόχος των «17» είναι αφενός να ενισχύσουν τους μηχανισμούς για την επιβολή μιας ενιαίας δημοσιονομικής λιτότητας σε όλα τα κράτη - μέλη και αφετέρου να επιταχύνουν την εφαρμογή των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, επιδιώκοντας την ταυτόχρονη «εσωτερική υποτίμηση» για να διασφαλιστεί η κερδοφορία των ευρωπαϊκών μονοπωλίων.
2. Την εκχώρηση περισσότερων κυριαρχικών δικαιωμάτων στις Βρυξέλλες.«Η διακυβέρνηση εντός της ζώνης του ευρώ θα πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω (...) Τα συμμετέχοντα κράτη - μέλη θα πρέπει να διερευνήσουν τρόπους για να διασφαλισθεί ότι όλες οι σχεδιαζόμενες μείζονες μεταρρυθμίσεις πολιτικής θα συζητούνται εκ των προτέρων και θα συντονίζονται, κατά περίπτωση, εντός του πλαισίου της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ». Η εκ των προτέρων «έγκριση» από τις Βρυξέλλες των μεταρρυθμιστικών πολιτικών που σχεδιάζουν οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών είναι το πρώτο βήμα για την ακόμα μεγαλύτερη εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επόμενος στόχος είναι η προέγκριση των εθνικών προϋπολογισμών από τις Βρυξέλλες, πριν κατατεθούν στα εθνικά κοινοβούλια, καθώς και η παρακολούθηση στην εφαρμογή τους, όπως έχει ήδη ζητήσει η γερμανική κυβέρνηση. Την πρόταση των Γερμανών προσυπέγραψε και ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρ. Ολάντ, ο οποίος σημείωσε πως είναι «απολύτως σεβαστή».
Παράλληλα, οι αρχηγοί δεσμεύτηκαν για την επιτάχυνση των πολιτικών, βάσει της συμφωνίας που είχαν κάνει τον προηγούμενο Ιούνη για «ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης», με την οποία δεσμεύονται να προωθήσουν ταχύτερα τις προσυμφωνημένες αντεργατικές και αντιασφαλιστικές ανατροπές.
Στη βάση αυτή έθεσαν ως προτεραιότητες:
α) Την «εμβάθυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας», με στόχο τη μείωση του λεγόμενου «εργατικού κόστους» και την παραπέρα «διευθέτηση του χρόνου εργασίας».
β) Τη «διασφάλιση της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών συστημάτων», που συνδέεται με την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
γ) Την παραπέρα επέκταση της μερικής απασχόλησης, με προγράμματα απόκτησης«εργασιακής εμπειρίας» και «μαθητείας» για νέους, ώστε να εξασφαλιστούν ακόμα φτηνότερα εργατικά χέρια στο κεφάλαιο.
Για την εποπτεία των τραπεζών
Σε ό,τι αφορά στην εποπτεία των τραπεζών, οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ΕΕ συμφώνησαν να καθορίσουν μέχρι την 1η Γενάρη του 2013 το νομοθετικό πλαίσιο για τη λειτουργία του «Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού» (ΕΕΜ). Οπως αναφέρεται στα συμπεράσματα, «η επιχειρησιακή εφαρμογή» του μηχανισμού «θα πραγματοποιηθεί εντός του 2013».
Σύμφωνα με δηλώσεις και πληροφορίες, η Γερμανία δεσμεύτηκε για σταδιακή εφαρμογή του μηχανισμού, αλλά αναμένεται να ξαναβάλει στο τραπέζι το θέμα του αριθμού των ευρωπαϊκών τραπεζών που θα περιληφθούν τελικά στον «εποπτικό μηχανισμό». Από την πλευρά του ο Φρ. Ολάντ δήλωσε ότι το νομοθετικό πλαίσιο για την τραπεζική εποπτεία θα είναι «έτοιμο την 1η Ιανουαρίου του 2013» και τόνισε πως «δεν υπήρξε συμβιβασμός με τη Γερμανία, αφού συναντηθήκαμε στην ίδια θέση».
Σε ό,τι αφορά στις «άμεσες ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας» (ΕΜΣ), ώστε να μην προσμετρούνται τα κονδύλια των ανακεφαλαιοποιήσεων στα κρατικά χρέη, οι «27» υποστήριξαν ότι «πρέπει οπωσδήποτε να τεθεί τέρμα στο φαύλο κύκλο μεταξύ τραπεζών και κρατικού χρέους». Ωστόσο, απέφυγαν να κάνουν αναφορές στις χώρες που ήδη έχουν προχωρήσει σε ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους, όπως η Ελλάδα, και τα κεφάλαια που πήραν μπήκαν στο δημόσιο χρέος.
Αντίθετα, παρέπεμψαν τις τελικές αποφάσεις στο μέλλον και «όταν θεσπιστεί αποτελεσματικός ενιαίος εποπτικός μηχανισμός, με τη συμμετοχή της ΕΚΤ, για τις τράπεζες στη ζώνη του ευρώ, ο ΕΜΣ θα μπορούσε να έχει τη δυνατότητα άμεσης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών».
Δείχνοντας ότι οι αντιθέσεις παραμένουν ισχυρές και μετά τη Σύνοδο, η Γερμανίδα καγκελάριος τόνισε ότι «ακόμη και όταν καταστεί επιχειρησιακή η κεντρική εποπτεία από την ΕΚΤ, δεν θα υπάρξει απευθείας επανακεφαλαιοποίηση για τράπεζες που είχαν εμφανίσει προβλήματα στο παρελθόν, όπως οι ελληνικές, ισπανικές και ιρλανδικές (ούτε) θα επανακεφαλαιοποιηθούν αναδρομικά οι προβληματικές τράπεζες».
Πρόσθεσε ακόμα ότι ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας «θα είναι σε θέση να επανακεφαλαιοποιήσει απευθείας προβληματικές τράπεζες μόνο όταν έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία ταμείου εκκαθάρισης τραπεζών, το οποίο θα χρηματοδοτείται από τις ίδιες τις τράπεζες της Ευρωζώνης». Οι συγκεκριμένες δηλώσεις απέχουν από τις αποφάσεις της Συνόδου του περασμένου Ιούνη, που προέβλεπαν ότι «ο ESM θα μπορεί να αναλαμβάνει την απευθείας επανακεφαλαιοποίηση προβληματικών τραπεζών, μόλις αναλάβει η ΕΚΤ την κεντρική εποπτεία του τραπεζικού συστήματος».
Με τον τρόπο αυτό επιδίωκαν να περιλαμβάνεται το κόστος της επανακεφαλαιοποίησης στο κρατικό χρέος, αλλά αυτό να το εγγυάτο η Ευρωζώνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η λύση που εξετάζεται πλέον ανάμεσα στις ισχυρές καπιταλιστικές χώρες είναι το κόστος για την ανακεφαλαιοποίηση των βιώσιμων τραπεζών «να μοιραστεί μεταξύ του ESM και των κρατών - μελών».
Σ' αυτή την κατεύθυνση μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι στο κείμενο των συμπερασμάτων απέφυγαν να ταυτίσουν το ρόλο του ΕΕΜ με την ΕΚΤ, αφού οι Γερμανοί δε θέλουν να αναλάβει το ρόλο της εποπτείας η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ώστε να μην κληθεί να πληρώσει την καταστροφή από μια ενδεχόμενη χρεοκοπία ευρωπαϊκών τραπεζικών ομίλων. «Η ΕΚΤ θα έχει τη δυνατότητα, κατά διαφοροποιημένο τρόπο, να διενεργεί άμεση εποπτεία», σημειώνεται χαρακτηριστικά στο κείμενο των συμπερασμάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου