Με αφορμή το ψήφισμα του ΟΗΕ κατά του ναζισμού και την τήρηση αποχής από την κυπριακή κυβέρνηση ( ΙΙΙ )

5.7. Αντισημιτισμός και αποικιακός ρατσισμός: η πολεμική μεταξύ Τσόρτσιλ και Στάλιν
D.Losurdo, Stalin, histoire et critique d’une légende noire (σελ. 299-302)

Ο μαύρος μύθος που αναλύουμε εδώ επιτρέπει επίσης την αποποίηση των ευθυνών για τον ρατσισμό σε βάρος των αποικιοκρατούμενων λαών ή των λαών αποικιακής προέλευσης, που αποτελούσε κυρίαρχο στοιχείο τής πολιτικής τής Δύσης μέχρι και τα μισά τού 20ού αιώνα. Επί τού προκειμένου, η ιστορική σημασία τής ρήξης που επέφερε ο λενινισμός συνοψίζεται από τον Στάλιν ως εξής:

«[Παλιότερα] το εθνικό ζήτημα το περιόριζαν συνήθως σ’ έναν στενό κύκλο ζητημάτων που αφορούσαν [κυρίως] τα «πολιτισμένα» έθνη. Οι ιρλανδοί, οι τσέχοι, οι πολωνοί, οι φινλανδοί, οι σέρβοι, οι αρμένηδες, οι εβραίοι και μερικές άλλες εθνότητες τής Ευρώπης, αυτός ήταν ο κύκλος των εθνών, που δεν είχαν πλήρη δικαιώματα και που για την τύχη τους ενδιαφερόταν η 2η Διεθνής. Τα δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια των λαών τής Ασίας και τής Αφρικής, που υποφέρουν κάτω από την εθνική καταπίεση με την πιο ωμή και σκληρή μορφή της, έμειναν συνήθως έξω από το οπτικό πεδίο [των σοσιαλιστών]. Δεν αποφάσιζαν να βάλουν στην ίδια μοίρα τους λευκούς και τους μαύρους, [τους «απολίτιστους» και τούς «πολιτισμένους»]. […] [Ο λενινισμός έφερε στο φως αυτή την κατάφωρη δυσαναλογία]. Έτσι γκρεμίστηκαν τα τείχη που ορθώνονταν ανάμεσα στους λευκούς και τους μαύρους, [τους ευρωπαίους και τους ασιάτες], ανάμεσα στους «πολιτισμένους» και τους «απολίτιστους» σκλάβους τού ιμπεριαλισμού. [Κατ' αυτόν τον τρόπο οι κομμουνιστές συνέδεσαν] το εθνικό ζήτημα με το ζήτημα των αποικιών.»[659][‡]

Βρισκόμαστε στο 192[1]. Είναι η εποχή που και στις δύο όχθες τού Ατλαντικού συναντά μεγάλη επιτυχία ένας συγγραφέας όπως ο Στόνταρντ, ο οποίος αφιερώνει τις προσπάθειές του στην αποκάλυψη τού θανάσιμου κινδύνου που αντιπροσωπεύει για τη Δύση και τη λευκή φυλή ο αυξανόμενος αναβρασμός στους αποικιακούς λαούς (φαινόμενο που συντελείται με την με την ενθάρρυνση και συνδρομή των μπολσεβίκων)· με άλλα λόγια, η «ανερχόμενη παλίρροια των έγχρωμων λαών».[660] Αυτή η τάση εξύμνησης τής «λευκής υπεροχής» [white supremacy] εξακολουθεί να εκδηλώνεται και στις επόμενες δεκαετίες με μεγάλη ένταση.

Αν από τη μια μεριά ο Στάλιν καταδικάζει τις πρακτικές και διαδικασίες «φυλετικοποίησης» που εφαρμόζει η Δύση εις βάρος, κυρίως, των Ασιατών, θα ήταν ενδιαφέρον να εξετάσουμε την ιδεολογία που από την άλλη μεριά εκδηλώνεται στις ΗΠΑ με αφορμή τον πόλεμο εναντίον τής Ιαπωνίας. Εφημερίδες και βιβλία μεγάλης κυκλοφορίας προειδοποιούν για τη «φυλετική απειλή»: η χώρα βρίσκεται ενώπιον ενός «ιερού, ενός φυλετικού πολέμου», ενός «διαρκούς πολέμου ανάμεσα στις ανατολικές και τις δυτικές αξίες και ιδεώδη». Η απανθρωποποίηση τού εχθρού είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο: οι αντίπαλοι υποβιβάζονται στην κατηγορία τού υπανθρώπου ή αντιμετωπίζονται κυριολεκτικά ως ζώα. Πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη ότι η ιδεολογία αυτή είναι κάθε άλλο παρά ξένη στην ηγετική ομάδα τής κυβέρνησης τού Φράνκλιν Ντ. Ρούζβελτ.[661]

Ωστόσο, με τη μία ή με την άλλη μορφή, ο αποικιακός ρατσισμός εξακολουθεί να διαιωνίζεται στις δυτικές πρωτεύουσες ακόμη και μετά την κατάρρευση τής αυτοκρατορίας τού Ανατέλλοντος Ηλίου και τού Τρίτου Ράιχ. Η ομιλία που έδωσε ο Τσώρτσιλ στο Φούλτον τον Μάρτιο τού 1946 και με την οποία ο άγγλος πολιτικός καταδίκασε το «σιδηρούν παραπέτασμα» και τον «ολοκληρωτικό έλεγχο» που επιβλήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση στην Ανατολική Ευρώπη, αντιδιαστέλλοντας τους σοβιετικούς προς τους υπερασπιστές τής ελευθερίας και τού χριστιανικού πολιτισμού, προς τους «αγγλόφωνους λαούς» και τον «αγγλόφωνο κόσμο», σηματοδότησε σε επίπεδο προπαγάνδας την απαρχή τού Ψυχρού Πολέμου.[662] Καταλαβαίνουμε λοιπόν την οργή τού Στάλιν: καταλογίζει στον άγγλο πολιτικό ότι διατύπωσε μια «ρατσιστική θεωρία», καθόλου διαφορετική από εκείνη που ασπαζόταν ο Χίτλερ. «Μόνο τα αγγλόφωνα έθνη είναι αυθεντικά έθνη, έθνη στα οποία έλαχε ο κλήρος να αποφασίσουν τη μοίρα ολόκληρου τού κόσμου».[663] Στην απάντηση αυτή, μπορείς κανείς εύκολα να διακρίνει τις υπεραπλουστεύσεις τού ψυχρού πολέμου. Συγχρόνως όμως δεν λείπουν οι παραλληλισμοί μεταξύ τού εκθειασμού των αγγλόφωνων λαών και τής άριας μυθολογίας: στη βάση τής γλωσσικής κοινότητας συνάγεται η ενότητα τής φυλής που αποτελεί το βιολογικό της υπόβαθρο, ενώ ως τεκμήριο φυλετικής ανωτερότητας χρησιμοποιείται η παραγωγή πολιτισμικών προϊόντων αφενός στις άριες γλώσσες, αφετέρου δε στην αγγλική. Στην αλληλογραφία τού Τσόρτσιλ με τον Αϊζενχάουερ, μπορεί κανείς να συναντήσει πολύ πιο ανησυχητικές διατυπώσεις: ο «αγγλόφωνος κόσμος» [English-Speaking World] είναι συνώνυμος με «τους αγγλόφωνους λευκούς» [White English-Speaking People], των οποίων η σύμπνοια και η «ενότητα» είναι απολύτως αναγκαία[664]: πρέπει να εξαλειφθούν μια για πάντα οι «αντιθέσεις μεταξύ των στενά συγγενικών φύλων τής Ευρώπης», οι οποίες αποτέλεσαν την αιτία για την πρόκληση των δύο παγκοσμίων πολέμων.[665] Μόνον κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να αντιμετωπιστεί η απειλή που αντιπροσωπεύει ο μη δυτικός, αποικιακός κόσμος. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται κατανοητό το νόημα τής έκκλησης που απηύθυνε το 1953 ο Τσόρτσιλ με κύριο αποδέκτη τις ΗΠΑ: πρέπει να δοθεί υποστήριξη στην Αγγλία στη σύγκρουσή της με την Αίγυπτο «προκειμένου να αποφευχθεί η προετοιμαζόμενη σφαγή σε βάρος των Λευκών» [of white People].[666]

Ως ξένοι προς τη Δύση και τη λευκή φυλή δεν χαρακτηρίζονται μόνον οι Άραβες. Σύμφωνα με τον Τσόρτσιλ, ο κομμουνιστικός κόσμος, ο οποίος συνδαυλίζει την εξέγερση των αποικιακών λαών εναντίον των λευκών, δεν αποτελεί παρά έκφραση ενός «ημιασιατικού επιθετικού ολοκληρωτισμού».[667] Είναι προφανές ότι ο ψυχρός πόλεμος τείνει να ερμηνεύεται ως σύγκρουση που αντιπαραθέτει από τη μια μεριά τη Δύση, τον «χριστιανικό πολιτισμό» και τη λευκή φυλή, κάτω από την καθοδήγηση τού «αγγλόφωνου κόσμου» ή των «αγγλόφωνων εθνών», και από την άλλη τη βαρβαρότητα τού αποικιακού και τού κομμουνιστικού κόσμου. Στο πλαίσιο, μάλιστα, αυτό εγγράφεται και η εξύμνηση τής «βρετανικής αυτοκρατορίας» και τής «βρετανικής φυλής».[668] Είναι δε αξιοσημείωτο ότι αποσιωπάται το γεγονός ότι το έγκλημα τής γενοκτονίας των Εβραίων έλαβε χώρα στην καρδιά τής Δύσης και τού λευκού κόσμου, καθώς και το ότι διαπράχθηκε από ένα από τα «στενά συγγενικά φύλα τής Ευρώπης», ακριβώς όπως δεν γίνεται καμία αναφορά και στη συνεχιζόμενη καταπίεση εις βάρος των αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες τής «λευκής υπεροχής».

Ακόμα και στον Αϊζενχάουερ, διαπιστώνουμε μερικές φορές ότι η εξύμνηση τού «δυτικού κόσμου» και τής «δυτικής ηθικής»[669] ενέχει ως ένα βαθμό φυλετικές συμπαραδηλώσεις: τον Ιούλιο τού 1956, σε μια συζήτησή του με τον Χούβερ και τον Ντιούλς, ο αμερικανός πρόεδρος παρατήρησε ότι με την εθνικοποίηση τής Διώρυγας τού Σουέζ ο Νάσσερ επιδιώκει την «ανατροπή των λευκών» [the white man].[670] Ας μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν ακόμα νωπή η μνήμη τού Πολέμου τής Κορέας, ενός πολέμου που — όπως άλλωστε αναγνωρίζει και η ίδια η αμερικανική ιστοριογραφία — η Ουάσινγκτον διεξήγαγε κρατώντας μια στάση υπεροψίας και «περιφρόνησης» απέναντι σε ένα «κατώτερο έθνος» [τον κινεζικό λαό].[671]

---

659. Staline, (1971-73), τομ. 6, σελ.122-123 (= Staline, 1977, σελ. 69-70).
[‡ Σε αγκύλες και με έμφαση, φράσεις που διαφοροποιούνται από την ελληνική μετάφραση. Σε αγκύλες χωρίς έμφαση, φράσεις που παραλείπονται στη γαλλική μετάφραση. Χρησιμοποιήθηκε η ελληνική μετάφραση των απάντων τού Ι.Β. Στάλιν, Τόμος 5, 1921-1923, σελ. 56-7 («Η τοποθέτηση τού Εθνικού Ζητήματος»).]
660. Stoddard (1971).
661. Dower (1986), σελ. 6-11· Losurdo (1997), κεφ. IV, § 4.
662. Churchill (1974), σελ. 7285-7293.
663. Staline (1971-73), σελ. 15, p. 30-31.
664. Boyle (1990), σελ. 34 (επιστολή προς τον αμερικανό πρόεδρο Αϊζενχάουερ με ημερομηνία 5 Απριλίου 1953).
665. Churchill (1974), σελ. 7291.
666. Boyle (1990), σελ. 25 (επιστολή προς τον αμερικανό πρόεδρο Αϊζενχάουερ με ημερομηνία 18 Φεβρουαρίου 1953).
667. Churchill (1974), σελ. 7835 (ομιλία στις 23 Ιουλίου 1949)· έμφαση του συγγραφέα.
668. Στο ίδιο, σελ. 7288, 7293 (ομιλία στις 5 Μαρτίου 1946) και 7902 (ομιλία που δόθηκε την 1 Δεκεμβρίου 1949).
669. Boyle (1990), σελ. 53-54.
670. Στο Freiberger (1992), σελ. 164.
671. Chen Jian (1994), σελ. 50 και 170.

Βιβλιογραφία

Boyle P.G. (εισαγ. παρουσ.) (1990), The Churchill-Eisenhower Correspondence 1953-1955, The University of Carolina Press, Chapel Hill-London.
Chen Jian (1994), China’s Road to the Korean War. The Making of Sino-American Confrontation, Columbia University Press, New York.
Churchill W. (1974), His Complete Speeches 1897-1963, Chelsea House, New York-London.
Dower J.W. (1986), War without Mercy. Race and Power in the Pacific War, Pantheon Books, New York.
Freiberger S.Z. (1992), Dawn over Suez. The Rise of American Power in the Middle East, 1953-1957, Ivan R. Dee, Chicago.
Losurdo D. (1997) Antonio Gramsci dal liberalismo al “communismo critico”, Gamberetti, Roma.
Staline J. (1971-73), Werke, Roter Morgen, Hamburg.
Τού ιδίου (1977), Questions du léninisme, Éditions en langues étrangères, Pékin.
Stoddard L. (1971), The Rising Tide of Color against White World-Supremacy, Negro University Press, Westport (CT).

πηγή: waltendegewalt