Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, ας ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός, ας ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας, ας ιδιωτικοποιηθεί η Δικαιοσύνη και ο Νόμος, ας ιδιωτικοποιηθεί και το περαστικό σύννεφο, ας ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο, ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά. Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρίες του ιδιωτικού τομέα με διεθνή διαγωνισμό. Διότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου… Και μια και μπήκατε στον κόπο, ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε και την πουτάνα την μάνα που σας γέννησε.

Ζοζέ Σαραμάγκου

17.12.12

Τι είναι ο Ιμπεριαλισμός


Για τον Λένιν ο Ιμπεριαλισμός είναι Καπιταλισμός σε ένα συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης. Ο Ιμπεριαλισμός είναι δηλαδή μια έννοια ταυτόσημη με αυτήν του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Για τον Λένιν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του Καπιταλισμού ήταν τα εξής:




«1) Συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου, που έχει φτάσει σε τέτοια υψηλή βαθμίδα ανάπτυξης, ώστε να δημιουργεί μονοπώλια που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή.

2) Συγχώνευση του τραπεζικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό και δημιουργία μιας χρηματιστικής ολιγαρχίας πάνω στη βάση αυτού του χρηματιστικού κεφαλαίου.

3) Εξαιρετικά σπουδαία σημασία αποκτά η εξαγωγή κεφαλαίου, σε διάκριση από την εξαγωγή εμπορευμάτων.

4) Συγκροτούνται διεθνείς μονοπωλιακές ενώσεις των καπιταλιστών, οι οποίες μοιράζουν τον κόσμο.

5) Εχει τελειώσει το εδαφικό μοίρασμα της γης ανάμεσα στις μεγαλύτερες καπιταλιστικές δυνάμεις. Ο ιμπεριαλισμός είναι ο καπιταλισμός στο στάδιο εκείνο της ανάπτυξης, στο οποίο έχει διαμορφωθεί η κυριαρχία των μονοπωλίων και του χρηματιστικού κεφαλαίου, έχει αποκτήσει εξαιρετική σημασία η εξαγωγή κεφαλαίου, έχει αρχίσει το μοίρασμα του κόσμου από τα διεθνή τραστ και έχει τελειώσει το μοίρασμα όλων των εδαφών της γης από τις μεγαλύτερες καπιταλιστικές χώρες» (Λένιν, «Απαντα», τ.27, σελ. 323).



Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι για τον Λένιν (και τον Μαρξισμό γενικότερα) ο Ιμπεριαλισμός-στην ουσία του- δεν είναι απλά εξωτερική πολιτική,  διακρατικές σχέσεις,  στρατιωτικές επεμβάσεις, δεν είναι γενικά οι "μεγάλες χώρες". Όλα αυτά υπήρχαν και πρίν τον Ιμπεριαλισμό. Στην Μαρξιστική και Λενινιστική θεωρία ο όρος Ιμπεριαλισμός δεν έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτά ανήκουν στην αστική ιστοριογραφία που περιγράφει π.χ και την αρχαία ρώμη σαν ιμπεριαλιστική.  Οι επεμβάσεις και οι διακρατικές σχέσεις στον Ιμπεριαλισμό προκύπτουν σαν αποτέλεσμα (και όχι σαν αιτία) 

Παίρνοντας υπόψη το γεγονός ότι η θεωρία του Ιμπεριαλισμού αναπτύχθηκε απο τον Μαρξισμό στις αρχές του 20ου αιώνα είναι αυτονόητο ότι το 2012 (δηλαδή ένα αιώνα μετά) δεν υπάρχει καμία, απολύτως καμία, ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα που να μην είναι Καπιταλιστική με τα χαρακτηριστικά του Μονοπωλιακού Καπιταλισμού, δηλαδή Ιμπεριαλιστική. Το ερώτημα είναι άλλο, αν χρειάζεται να αναπτύξουμε την Μαρξιστική και Λενινιστική θεωρία με βάση την σημερινή εποχή και όχι αν θα διαγράψουμε τον Ιμπεριαλισμό για να γυρίσουμε (με λενινιστικές ταμπέλες) στις αστικές θεωρίες του Ιμπεριαλισμού πρίν απο τον Λένιν.

Η άποψη που δεν εξετάζει τον Ιμπεριαλισμό σαν Καπιταλισμό αλλά τον περιορίζει στην κυριαρχία των "μεγάλων χωρών" βέβαιως υπάρχει αλλά δεν έχει καμία σχέση ούτε με τον Λένιν, ούτε με τον Μαρξισμό. Είναι η άποψη του Χόμπσον και κυρίως του Κάουτσκυ οι οποίοι έβλεπαν τον Ιμπεριαλισμό σαν πολιτική και μάλιστα σαν πολτική του "παρασιτικού χρηματιστικού κεφαλαίου" το οποίο διαχώριζαν απο το "παραγωγικό βιομηχανικό κεφάλαιο". Και αυτό φυσικά το έκαναν για συγκεκριμένους λόγους, για να ξορκίσουν την εργατική εξουσία πρός όφελος της μίας η της άλλης αστικής διαχείρησης.

Το ότι σήμερα υπάρχουν απόψεις που στο όνομα του Λένιν ισχυρίζονται ότι οποιαδήποτε ανεπτυγμένη Καπιταλιστική χώρα δεν είναι Ιμπεριαλιστική αντανακλά την επιρροή της αστικής ιδεολογίας πάνω στον Μαρξισμό. Αντανακλά όμως-όταν δεν γίνεται συνειδητά- και άγνοια των κλασικών και του Λένιν συγκεκριμένα. Πρόκειται για θεμεμελιώδη ζητήματα γιατί η εκτίμηση για τον χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος και της Ελλάδας δεν φιλολογική άσκηση αλλά αφορά την στρατηγική του εργατικού και Κομμουνιστικού κινήματος. Έτσι δεν είναι τυχαίο που όλοι όσοι βλέπουν τον Ιμπεριαλισμό με την οπτική του Κάουτσκυ (άσχετα αν επικαλούνται τον Λένιν) καταλήγουν σε προτάσεις αστικής διαχείρησης, με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Στο ερώτημα λοιπόν "τι είναι ο Ιμπεριαλισμός" η απάντηση, απο την πλευρά της Μαρξιστικής και Λενινιστικής θεωρίας είναι μία: είναι ο Μονοπωλιακός Καπιταλισμός. Οποιαδήποτε άλλη απάντηση είναι προφανώς νόμιμη αλλά δεν μπορεί να υποστηρίζεται με βάση το έργο του Λένιν και του επαναστατικού Μαρξισμού. Αλλιώς πλαστογράφει την Μαρξιστική και Λενινιστική θεωρία για πολιτικές και κομματικές σκοπιμότητες.



Η συντακτική επιτροπή Praxis

4 σχόλια:

  1. Καλή θα ηταν μια πλήρης αναπαραγωγή του "Ιμπεριαλισμού" του Λένιν, για να φανούν και οι άλλες πτυχές του έργου, γιατί εδώ δεν εξετάζεται αναλυτικότερα η διαφορά των ιμπεριαλιστικών καπιταλιστικών χωρών απο τις μη-ιμπεριαλιστικές καπιταλιστικές..Έτσι λοιπόν κάθε ιμπεριαλιστική "χώρα" είναι ιμπεριαλιστική ως καπιταλιστική σε ένα ορισμένο επίπεδο ποιοτικής και "ποσοτικής" ανάπτυξης του καπιταλισμού,όπως περιγράφεται, αλλά κάθε καπιταλιστική χώρα δεν είναι ιμπεριαλιστική. Και φυσικά υπάρχουν οι "μέσες" περιπτώσεις όπου τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Άρα η γενική εννοιολόγηση του κειμένου αυτού είναι ορθή, και συνεπής ως πρός την μαρξιστική-λενινιστική γραμμή, αλλά κάτι λείπει...Τυχαίο; δεν νομίζω..
    Τι είναι η Ελλάδα ας πούμε; τι σημαίνει αντιιμπεριαλισμός σε κάθε διαφορετική θέση. Ο Λένιν λέει με σαφήνεια πως αν είσαι επαναστάτης μέσα σε μια ιμπεριαλιστική χώρα πρέπει να υπερασπίζεσαι την "ηττοπάθεια" σε έναν πόλεμο. Και αυτό βέβαια σχετικοποιήθηκε στον β'παγκόσμιο, όπου ήταν καθήκον κάθε σοβαρού ανθρώπου και όχι μόνον κομμουνιστή να συνεργήσει στην αντι-ναζιστική στρατιωτική συμμαχία. Απο τότε βέβαια και μετά, ανέκυψαν διάφορα ζητήματα, και φυσικά υπάρχει και το θέμα του ενδο-ιμπεριαλιστικού πολέμου....λίγο χλωμό το βλέπω προς το παρόν τουλάχιστον να ξεσπάσει, και αυτό για λόγους απλής λογικής, άρα ξεσπά στην "περιφέρεια" έμμεσα....Συμπέρασμα: τι ωραίος που ήταν ο κόσμος όταν ήταν πιο απλός (δεν ειρωνεύομαι)

    Η νύχτα διαρκεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και κάτι που μάλλον δεν πρόσεξα: η ρήση πως κάθε ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα είναι "ιμπεριαλιστική" και πως κάθε άλλη άποψη αντανακλά την αστική ιδεολογία, είναι όντως ξεκάθαρη και απογοητευτική για την λογική των γραφόντων. Πραγματικά λυπάμαι για την σχηματικότητα και τους αφορισμούς που βαφτίζονται επαναστατικοί. Θα μπορούσε κανείς να μιλάει για την οργανική ένταξη των πιό ασήμαντων (απο άποψη δυναμης) χωρών στο ηγετικό ιμπεριαλιστικό σχήμα, για πολλά πράγματα, και να αντιπαρατεθεί στον "αριστερο" εθνικισμό που συμμαχεί με την (φανταστική ή μη) "εθνική αστική τάξη" , θα μπορούσε κανείς να πεί πως ακόμα και μια μη-ιμπεριαλιστική χώρα "έθνος-κράτος" δεν είναι πέραν των βελών της εργατικής λαικής κριτικής, αφού ο εθνικισμός μπορεί να είναι αντιδραστικός ακόμα κι αν δεν είναι ιμπεριαλιστικού τύπου...θα μπορούσε κανείς να πεί πολλά και να κάνει σοβαρή δουλειά. Αλλά τι θέλω και γω τώρα. Ποιος είμαι; έχει γεμίσει "ανώνυμους" το νετ, και μάλιστα κάνουν και τους "αντιπολιτευόμενους" του κκε, ενώ είναι προφανές ότι έχουν φύγει, αν ήταν ποτέ εκεί..Οπότε, απέναντι στις "δεξιές" (ή μάλλον όντως δεξιές) πιέσεις στην άποψη αυτή, που έχει το κείμενο, όλα φαντάζουν περίεργα, και φυσικά εντάσσονται στο (πραγματικό) σχέδιο περικύκλωσης των "καθαρών" απόψεων. Μάταιος κόπος...απογοήτευση. Καλύτερα που λένε και οι συντάκτες να ασχολούνται μερικοί με την "φιλολογία"....δεν θα είχαν έτσι και την ατυχία να γίνουν και δυσάρεστοι...Αν θέλετε, μην δημοσιεύτε τα σχόλια αυτά. Δεν έχει νόημα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Λυπαμαι ανώνυμε αλλα διαβασα δις τα σχόλια και φοβάμαι πως η μη συνοχή του λόγου δεν με βοήθησε ιδιαίτερα να αντιληφθώ τί ακριβώς θέλεις να πεις, σε ποιόν ασκείς κριτική και από ποιά θέση.

    Δεν θα επιχειρήσω να αυτοσχεδιάσω.

    εάν το θεωρείς χρήσιμο, γράψε καθαρά την αποψή σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Σε κατευθύνω λοιπόν στο βιβλίο του Λένιν για τον Ιμπεριαλισμό, εκεί που μιλάει με τον γνωστό ξεκάθαρο-μη φιλολογικό-τρόπο του για τις ενδιάμεσες χώρες και τις μισο-αποικίες. Σελίδα δεν σου λέω, γιατί ειμαι σίγουρος πως το έχεις μυριοδιαβάσει...Ίσως η μη συνοχή του λόγου να είναι μερικές φορές ένδειξη συνεκτικότητας με την πραγματικότητα...ξέρεις, αυτής που είναι "ανεξάρτητη απο την θέλησή μας"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή