Εντός και Εκτός των Τειχών Αριστερά - ένα σχόλιο

[...]

από τότε που συμμετέχω στο κίνημα και την αριστερά ...διαπίστωσα την απόσταση ανάμεσα στους στόχους και τις πραγματικές δυνάτοτητες υλοποίησης τους αλλά πολύ περισσότερο το χάος ανάμεσα στις πομπώδεις διακηρύξεις και την εσωτερική πραγματικότητα αυτής της αριστεράς, την μέχρι το μεδούλι αστικοποίηση της. Είναι ακριβώς αυτή η απόσταση που με κάνει ιδιαίτερα σκεπτικό και απαισιόδοξο ως προς τις δυνατότητες αντικαπιταλιστικής διεξόδου από την κρίση.

Αυτή η αντίφαση... (πώς μπορεί να επιθυμεί κανείς την επανάσταση όταν ταυτόχρονα επιθυμεί να τα έχει με όλους καλά...) δεν είναι απλά μία θεωρησιακή στάση ...ούτε ατομική υποκρισία, έχει τις ρίζες της στην υλική πραγματικότητα που μας εξαναγκάζει να ερχόμαστε καθημερινά σε αναγκαστική επαφή με όλα αυτά τα πρόσωπα και να τελούμε δέσμιοι των συγκεκριμένων σχέσεων (για λόγους επιβίωσης οικονομικής και ψυχικής). Η κρίση, όσο και αν έχει δοκιμάσει αυτή την πραγματικότητα, δεν την έχει αναιρέσει. Από κάποιες αποψεις μάλιστα την έχει ενισχύσει καθώς έχει περιορίσει κατά πολύ τα περιθώρια εναλακτικών αναζητήσεων από τη στιγμή που τα ζητήματα επιβίωσης επανέρχονται δριμύτατα και μαζί τους η τάση προσκόλλησης στα υπαρκτά κοινωνικά δίκτυα. Στο βαθμό που δεν αναδεικνύονται νέες σχέσεις διασύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων, που δεν θα βασίζονται στον καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας και κοινωνικές - πολιτισμικές μορφές αλληλεπίδρασης που αυτός δίνει ώθηση, φοβάμαι πως θα είμαστε αναγκασμένοι να επιθυμούμε την επανάσταση αλλά να φοβόμαστε να τη θέλουμε πραγματικά καθώς η υποψία της και μόνο θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα της "υλικής" μας αναπαραγωγής. Η πίστη στην επανάσταση για έναν μαρξιστή δεν μπορεί να ταυτίζεται με την μεταφυσική πίστη σε έναν θεό, οφείλει να πυροδοτεί μία διαδικασία άμεσου μετασχηματισμού των κοινωνικών σχέσεων από το μικροεπίπεδο, των καθημερινών αλληλεπιδράσεων των ατόμων, μέχρι την προετοιμασία της κατάληψης της κρατικής εξουσίας. Αυτή η κίνηση θα δημιουργεί συνεχώς τις υλικές προϋποθέσεις αναπαραγωγής και ενίσχυσης της πίστης στην επανάσταση καθώς αυτή παύει να είναι απλά μία αφηρημένη ιδέα αλλά αποκτάει σάρκα και οστά, με αντιφάσεις και πισωγυρίσματα βέβαια. Για να το θέσω ρητά είναι πολύ δύσκολο να είσαι μαρξιστής χωρίς οργάνωση, μία οργανωση όμως με πραγματικές ρίζες στην εργατική τάξη που θα έχει συνείδηση διαρκώς της αντιφατικής της θέσης μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία, ταυτόχρονα ως μέρος της και ως αντίπαλος της. Και όχι βέβαια σε μία "ταυτοτική" σέχτα. 

Το έγκλημα με τη σύγχρονη αριστερά είναι πως έχει εγκαταλείψει προ πολλού την πάλη για την ηγεμονία, σε όλα τα επίπεδα από το οικονομικό μέχρι το πολιτισμικό. Την προσπάθεια οργάνωσης των καταπιεσμένων σε κάθε σφαίρα της ζωής τους και τη διαμόρφωση σχέσεων ανταγωνιστικών προς τς αστικές, που θα υπονομεύουν το γενικευμένο φετιχισμό των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων. Χωρίς αυτή την απαραίτητη προεργασία, με ποιό τρόπο οι υποτελείς τάξεις που παραμένουν σύνολα διάσπαρτων μονάδων, θα μπορέσουν να δούν πέρα από το κεφάλαιο και το κράτος, για να καλύψουν τις ανάγκες τους; Πως θα μπορέσουν να σκεφτούν με μαζικούς όρους το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό. Δεν προκρίνω εδώ την καουτσκική θέση της από τα έξω μεταφοράς της σοσιαλιστικής συνείδησης στις μάζες, αλλά της υποβοήθησης της συλλογικότητας, της οργάνωσης και της πολιτικής συνειδητοποίησης των μαζών που είναι σε θέση να τις μετατρέψει σε υποκείμενο ικανό να θεάσει και να υλοποιήσει το σοσιαλισμό. Αντ' αυτού η αριστερά, παρά τις περι του αντιθέτου διακηρύξεις, πολιτεύεται εξολοκλήρου αστικά, διεκδικώντας να "διαμεσολαβήσει" τις υποτελείς τάξεις στο κράτος, είτε το αστικό (ρεφορμιστές), είτε ένα υποτιθέμενο εργατικό (αριστεριστές, το οποίο όμως θα προκύψει ως δια μαγείας, χωρίς την πρόταιρη οργάνωση και πολιτική συνειδητοποίηση της εργατικής τάξης (εξού και η κενότητα του συνθήματος περί κρατικοποίησης με εργατικό έλεγχο).

Η ειρωνεία είναι πως ενώ κάποιοι αριστεροί, μπορούν να συνειδητοποιήσουν την αντίφαση της επιθυμίας της επανάστασης, με την πραγματικότητα που τους εξαναγκάζει να συνεχίσουν να λειτουργούν σε ένα αστικό περιβάλλον, αποδεχόμενοι κάθε είδους υποχωρήσεις. Με αποτέλεσμα να είναι σε θέση να αποστασιοποιηθούν, έστω θεωρητικά, από αυτές τις συνθήκες, γεγονός που τους επιτρέπει να διεκδικούν την υπέρβαση τους. Και της παραπάνω αριστεράς που ζει με την ψευδαίσθηση πως την έχει υπερβεί αυτή την πραγματικοτητα, θαυμάζοντας τον εαυτό της στις οθόνες των τηλεοράσεων των αστικών μήντια είτε στις επιτελεστικές διαδικασίες επιβεβαίωσης ταυτότητας, του μικρόκοσμού της.

Θέλω να κλείσω με την επισήμανση πως τα παραπάνω δεν είναι μία εκ του ασφαλούς κριτική κάποιου που από τον ασφαλή και απομονωμένο φάρο του παρακολουθεί και εγκαλεί τους υπόλοιπους. Η αντίφαση της πίστης στον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας με την αναγκαιότητα της οργανικής ενσωμάτωσης στο αστικό πλέγμα σχέσεων που εξασφαλίζουν την επιβίωση (γιατι δεν υπάρχουν άλλες!) είναι ικανή να οδηγήσει σε σοβαρές ψυχικές συγκρούσεις. Και ο πειρασμός ανάμεσα στην επιλογή μίας σιωπηρής, κυνικής αποδοχής των υφισταμενων σχέσεων και της υποχώρησης σε μία αριστερίστικη φαντασιακή πραγματικότητα είναι καθημερινός και πολύ έντονος.

Ας παρηγορηθούμε όμως με τη γνώση πως σίγουρα υπάρχουν και χειρότερα...

σχόλιο (Smirnoff) στο μπλογκ Lenin Reloaded