43.

Υπάρχει μια κούραση της αφηρημένης ευφυϊας, και είναι η πιο φρικτή κούραση που υπάρχει. Δεν βαραίνει όπως η σωματική κούραση, ούτε ανησυχεί όπως η κούραση της γνώσης που αποκτάται μέσω της συγκίνησης. Είναι το βάρος από τη συνείδηση του κόσμου, σαν να μην μπορείς να αναπνέεις με την ψυχή.

Τότε, σαν να ήταν σύννεφα που τα διώχνει ο άνεμος, όλες οι ιδέες στις οποίες έχουμε νιώσει τη ζωή, όλες οι φιλοδοξίες και οι ευγενείς στόχοι στους οποίους είχαμε βασίσει τις ελπίδες μας για τη συνέχιση της κουρελιάζονται, ανοίγουν απομακρύνονται και γίνονται στάχτες της ομίχλης, κουρέλια αυτού που υπήρξε και που δεν μπορεί να υπάρξει. Και πίσω από την πανωλεθρία προβάλλει ολοκάθαρη η μαύρη και αδυσώπητη ερημιά του έρημου και έναστρου ουρανού.

Το μυστήριο της ζωής μας πονάει και μας τρομάζει με πολλούς τρόπους. Μερικές φορές έρχεται καταπάνω μας σαν φάντασμα χωρίς μορφή, και η ψυχή τρέμει με το χειρότερο φόβο – το φόβο της τερατώδους ενσάρκωσης του μη είναι. Άλλες φορές είναι από πίσω μας, ορατός μόνο όταν δεν γυρίζουμε να τον δούμε, και είναι ολόκληρη η αλήθεια στη βαθύτατη φρίκη της που είναι να μην την γνωρίζουμε.

Αλλά αυτή η φρίκη που σήμερα με εκμηδενίζει είναι λιγότερο ευγενής και πιο κατασπαρακτική. Είναι η διάθεση να μη θέλουμε να έχουμε σκέψη, η επιθυμία να μη έχουμε ποτέ υπάρξει τίποτα, η συνειδητή απελπισία όλων των κυττάρων του σώματος και της ψυχής. Είναι το αιφνίδιο συναίσθημα ότι βρισκόμαστε έγκλειστοι στο απέραντο κελί. Προς τα που να σκεφτούμε να δραπετεύσουμε, αν το κελί από μόνο του είναι το παν;

Και τότε μου έρχεται μια επιθυμία κατακλυσμική, παράλογη, κάτι σαν σατανισμός πριν από τον Σατανά, ότι μια μέρα – μια μέρα χωρίς χρόνο μήτε ουσία – θα μπορέσουμε να δραπετεύσουμε μακριά από τον Θεό, και το βαθύτερο είναι μας θα πάψει, δεν ξέρω πως, να αποτελεί μέρος του είναι ή του μη είναι.

Μπερνάρντο Σοάρες (Φερνάντο Πεσσόα)

Το βιβλίο της Ανησυχίας

Τόμος Α΄