Οδεύοντας στο Green Tree

Αγκάθι Περιουσιακό και Εδαφικό

Στο περιουσιακό και το εδαφικό είναι οι μεγαλύτερες διαφωνίες μεταξύ της ε/κ και της τ/κ πλευράς, όπως προκύπτει από το 20σέλιδο έγγραφο που κατέθεσε η κάθε πλευρά στα Ηνωμένα Έθνη. Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι τώρα η τουρκική πλευρά θεωρεί ότι είναι το τελευταίο στάδιο των διαπραγματεύσεων και θα είναι πολύ σύντομα έτοιμη να συζητήσει και το εδαφικό, το οποίο θεωρεί ότι είναι το τελευταίο που πρέπει να διαπραγματευτούν οι δύο ηγέτες.

Οι δύο πλευρές καταγράφουν τις θέσεις τους στα έγγραφα που έδωσαν στα Ηνωμένα Έθνη και σύμφωνα με τις ίδιες πηγές θα τα ανταλλάξουν σύντομα και μεταξύ τους. Ωστόσο, έχει ήδη αρχίσει να διαρρέει το περιεχόμενό τους και μάλιστα να γίνεται ακόμη και σύγκριση μεταξύ των δύο εγγράφων. Στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι να βρει τρόπο να γεφυρώσει τις διαφορές των δύο πλευρών και τελικά να καταλήξουν σε ένα κείμενο. Παραμένει άλλη μόνο μία συνάντηση των δύο ηγετών αύριο στην Κύπρο προτού μεταβούν και πάλι στη Νέα Υόρκη για τη συνάντηση στις 22 – 24 Ιανουαρίου, η οποία εκτιμάται ότι είναι ίσως η πιο κρίσιμη για τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό.

　

Οι έποικοι

Στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης, στο οποίο υπάγεται και το θέμα των εποίκων, διατυπώνεται διαφορετική θέση από τις δύο πλευρές. Παρόλο που η τουρκική πλευρά δεν είχε ακόμη το 20σέλιδο έγγραφο της ε/κ πλευράς στα χέρια της, η εφημερίδα Χουριέτ σε χθεσινό της δημοσίευμα ανέφερε ότι η ε/κ πλευρά δεν όρισε στο δικό της έγγραφό της τον αριθμό των εποίκων που μπορούν να παραμείνουν νησί μετά τη λύση. Από την άλλη, η θέση που διατύπωσε στο δικό της έγγραφο η τ/κ πλευρά, είναι ότι θέλει να παραμείνουν όλοι. «Η κάθε πλευρά πρέπει να πει στην άλλη πλευρά τον συνολικό αριθμό του πληθυσμού που θέλει να έχει το ενωμένο κράτος. Δεν θέλουμε να μείνουν όλοι που διαμένουν στην Κύπρο, θέλουμε οι πολίτες μας να παραμείνουν και πολίτες του ενωμένου κράτους και δεν υπάρχει τίποτα πιο φυσικό από αυτό. Βλέπουμε πως όλοι μας καταλαβαίνουν σε αυτό το θέμα εκτός από την ε/κ πλευρά», δήλωσε ο σύμβουλος του Τ/Κ ηγέτη, Κουντρέτ Οζερσάι.　

Διασταυρωμένη ψήφος

Διαφωνία υπάρχει και στο θέμα της διασταυρωμένης ψήφου. Οι ίδιες τουρκικές πηγές λένε πως η ε/κ πλευρά επιμένει στο θέμα της διασταυρωμένης ψήφου και ζητά όπως οι Ε/Κ και οι Τ/Κ ηγέτες να μην εκλέγονται ξεχωριστά από τις δύο κοινότητες αλλά από κοινού. Η ε/κ πλευρά είναι έτοιμη να δεχτεί την εκ περιτροπής προεδρία αν η τ/κ πλευρά δεχτεί τη διασταυρωμένη ψήφο. Η θέση, ωστόσο, της τ/κ πλευράς, όπως διατυπώνεται στο 20σέλιδο έγγραφό της, είναι να εκλεγούν οι Ε/Κ και οι Τ/Κ ηγέτες από τις δικές τους κοινότητες ξεχωριστά στις πρώτες εκλογές του ενωμένου κράτους. Στη συνέχεια να γίνει δημοψήφισμα για το θέμα της διασταυρωμένης ψήφου.　

Για το περιουσιακό, οι ίδιες τουρκικές πηγές λένε πως η ε/κ πλευρά επιμένει να αποφασίσουν οι πρόσφυγες για το αν θα αποδεχτούν τη λύση της αποζημίωσης ή της ανταλλαγής ή της επιστροφής της περιουσίας τους. Σύμφωνα και πάλι με τη Χουριέτ, η τ/κ πλευρά στο δικό της έγγραφο αναφέρει ότι θέλει να αφήσει την περιουσία των Τ/Κ που βρίσκεται στο νότιο μέρος της Κύπρου στους Ε/Κ. Δηλαδή, με άλλα λόγια, δεν θέλει να πάρει κανένας Τ/Κ πίσω την περιουσία του η οποία βρίσκεται στο νότιο μέρος του νησιού. Αυτό θεωρείται ένα από τα μεγάλα ζητήματα στα οποία οι δύο πλευρές δεν μπορούν να συμφωνήσουν.　

Εδαφικό

Το άλλο ζήτημα που θεωρείται αγκάθι είναι το εδαφικό. Και πάλι η Χουριέτ αναφέρει ότι η ε/κ πλευρά ζητά την επιστροφή της Μόρφου, της Καρπασίας και της πεδιάδας της Μεσαορίας. Αντίθετα, η τ/κ πλευρά δεν κάνει καμιά αναφορά στο θέμα αυτό και επισημαίνει ότι θα ανοίξει τα χαρτιά της στο τέλος. Θέλει να είναι το τελευταίο ζήτημα που θα διαπραγματευτούν οι δύο πλευρές.

«Οι δυο ηγέτες συμφώνησαν να είναι το τελευταίο ζήτημα στο τελευταίο στάδιο», δήλωσε ο Κουντρέτ Οζερσάι, σε μια προσπάθειά του να κλείσει τη συζήτηση. Πάντως εκτιμάται ότι οι δηλώσεις που είχαν γίνει πρόσφατα από την Άγκυρα, ότι δεν θα επιστραφεί η Μόρφου, έγιναν στο πλαίσιο του πάρε – δώσε, έτσι ώστε η τουρκική πλευρά να έχει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και το χαρτί της Μόρφου, παρότι η επιστροφή της προβλεπόταν και από το σχέδιο Ανάν.　

Πρωτογενές δίκαιο

Διαφωνία υπάρχει και στο κεφάλαιο των σχέσεων του ενωμένου κράτους με την ΕΕ, αν και στο μεγαλύτερο μέρος έχει επιτευχθεί συμφωνία. Η ε/κ πλευρά θέλει το πρωτόκολλο που υπογράφηκε με την ΕΕ το 2004 κατά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας να παραμείνει το ίδιο, ενώ αντίθετα η τ/κ πλευρά επιμένει η συμφωνία που θα υπογραφεί για το Κυπριακό να αποτελέσει πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ.　

Κόκκινη γραμμή οι εγγυήσεις

Οι δύο ηγέτες έχουν συμφωνήσει στο θέμα της οικονομίας, ωστόσο υπάρχει μεγάλη διαφωνία στο θέμα των εγγυήσεων, το οποίο και οι δύο πλευρές θέτουν ως κόκκινη γραμμή τους. Η ε/κ πλευρά είναι εναντίον της εγγύησης της Τουρκίας και ζητά να αποχωρήσει ολόκληρος ο τουρκικός στρατός από το νησί. Από την άλλη, η τ/κ πλευρά ζητά να παραμείνει η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη, και επίσης να παραμείνει και συγκεκριμένος αριθμός του τουρκικού στρατού στο νησί και μετά τη λύση. «Όλοι γνωρίζουν ότι το θέμα των εγγυήσεων θα συζητηθεί ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα πέντε κεφάλαια στη διεθνή διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος», δήλωσε ο Κουντρέτ Οζερσάι. Πάντως, ο Πρόεδρος της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, Τζεμίλ Τσιτσέκ, δήλωσε τη βδομάδα που μας πέρασε πως η εγγύηση της Τουρκίας είναι ένα ζήτημα που δεν επαναθεωρείται. «Οι Τ/Κ αδελφοί μας δεν μπορούν να επιστρέψουν στην κατάσταση πριν το 1974. Είναι εθνική υπόθεσή μας το Κυπριακό», είπε ο Τζεμίλ Τσιτσέκ.

Πηγή: Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ»

08/01/2012