(για τον trim)
Από τη στιγμή που τα φιλοσοφικά / θεωρητικά ζητήματα συνδέονται με το πρόβλημα της Εξουσίας, γίνεται αναπόφευκτο πως μετασχηματίζονται σε ζητήματα καθαρά Πολιτικά. Αυτό το «θεωρητικό νόμο» τον γνωρίζουμε πολύ καλά στην Κύπρο.
Η ύπαρξη του Κυπριακού προβλήματος και οι συνεπακόλουθες πολιτικές διεργασίες με στόχο την επίλυση αυτού του προβλήματος πέρα από τις απαιτούμενες κατά καιρούς συνεργασίες, επιδρούν καταλυτικά μεταξύ άλλων και στη θεωρητική δραστηριότητα των διάφορων κομματικών σχηματισμών.
«Ανεξάρτητη» τοποθέτηση επί του Κυπριακού δεν υπάρχει ούτε μπορεί να υπάρξει.Όλοι, εντός και εκτός κομματικών σχημάτων είμαστε «στρατευμένοι» αφού η φύση μιας πολιτικής θέσης, προσδιορίζεται εν μέσω ιδεολογικών και πολιτικών αντιμαχιών. Μια ανεξάρτητη πολιτική θέση θα σήμαινε μάλλον μια μη-θέση και στη τελική τίποτε άλλο παρά μια καμουφλαρισμένη υποστήριξη στη συντήρηση «των πολιτικών πραγμάτων ως έχουν».
Εντός ή εκτός κομματικών σχημάτων η πολιτική τοποθέτηση ενός ιδιώτη/πολίτη έχει λοιπόν συγκεκριμένο θεωρητικό περίβλημα.
Από τη στιγμή που οι άνθρωποι συγκροτούνται ως ομάδες εντός των κομμάτων της επιλογής τους ή της τάξης τους, αυτόματα εμφανίζεται το ζήτημα μιας αντίθεσης ανάμεσα στους πρώτους (το κόμμα) και του [πολιτικοποιημένου] ατόμου (πολίτης).
Η αντίθεση αυτή τροφοδοτείτε από την άποψη πως ένα κόμμα, το οποιοδήποτε, σκέφτεται και δρα στο όνομα του συνόλου – πράγμα που δεν συμβαίνει πάντοτε - ενώ το άτομο, ο πολίτης σκέφτεται και δρα στο όνομα του εαυτού του – παρόλο που δεν αποκλείεται, η έκφραση μέσω του εαυτού, να εκφράζει το σύνολο.
Τα κόμματα, κατά μία έννοια, τείνουν να θεωρούν πως δεν μπορούν να υπάρχουν άτομα/πολίτες, καθότι αυτά (τα κόμματα ) προσδιορίζουν τον εαυτό τους ως «σύνολο» πολιτών, οι οποίοι είναι στον α ή β βαθμό ίδιοι και ίσοι. Γι αυτό πολύ συχνά, οι κομματικές γραμμές, επιθυμούν την αναπαραγωγή συγκεκριμένου «μοντέλου» πολίτη/μέλους καθώς και συγκεκριμένο «μοντέλο»
θεωρητικού/επιστημονικού δυναμικού.
Αυτή η θεώρηση της πολιτικής, προσδιορίζει ένα συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης των κομμάτων, απέναντι στους πολίτες και τους θεωρητικούς, που πολιτεύονται εκτός αυτών. Συνήθως θεωρούνται είτε το «ευκαιριακό» ποκούμπι για τις εκλογές ή για τις περιόδους κρίσεων, είτε σαν ενοχλητικά ζιζάνια μέσα στα πόδια τους, είτε το χρήσιμο αλατοπίπερο της δικής τους πορείας. Κάποιες φορές μάλιστα, όταν προκύπτουν ομάδες πολιτών ή θεωρητικοί, οι οποίοι ανήκουν «στο χρώμα» κάποιου κόμματος , τα κόμματα εξίστανται με ιδιαίτερο μένος, λες και οι ομάδες αυτές ή τα άτομα ασχολούνται «με θέματα που δεν τους αφορούν»!!!
Αγνοούν επιδεικτικά τα κόμματα τον σπουδαίο ρόλο αυτών των πολιτών! Γι αυτούς, το να δρας εκτός των κομμάτων ισούται με το να δρας εκτός της κοινωνίας. Παραβλέπουν πως η πολιτική συνείδηση δεν είναι τίποτε άλλο παρά η άσκηση της κρίσης και του θεωρητικού λόγου και ότι οι ομάδες πολιτών γίνονται εκκολαπτήρια υπεύθυνων και συνειδητών πολιτών. Αγνοείται σκόπιμα ο στόχος της πολιτικής : η ευθύνη των πολιτών. Μένει μόνο η ευθύνη των ψηφοφόρων να ασκήσουν πειθήνια κάθε φορά το καθήκον τους. Έτσι «μαθητεύουμε» εντός των δεξιών και αριστερών κομμάτων μας, αποστηθίζοντας πολιτικά τσιτάτα, κάποτε παθιασμένα – αν είμαστε στην αντιπολίτευση- και κάποτε και λίγο ανέμελα – αν έχουμε την εξουσία.
Εν τω μεταξύ, η απελευθέρωση μέσα στη ζύμωση της ελευθερίας του πολιτικού διαλόγου, o πλουτισμός και το κέρδος των πολιτών, η ουσία της συμμετοχής, και οτιδήποτε μπορεί να θεμελιώσει μια κοινωνική εξέλιξη μέσω της πολιτικής καθίσταται αδύνατη. Ακόμα χειρότερα καθίσταται επικίνδυνη και κατακριτέα.
Αν τα κόμματα θέλουν σωστούς και υπεύθυνους πολίτες δεν μπορούν παρά να θεωρήσουν την επαφή με τις ομάδες πολιτών καθώς και με τις ομάδες επιστημόνων ως προϋπόθεση και μέτρο των όρων της δικής τους υγιούς λειτουργίας.
Μέχρι όμως να γίνει αυτό θα πρέπει να θυμόμαστε μια Σαρτρική θέση ως «ευαγγέλιο» :
« Η εξουσία ξέρει πως η αμφισβήτηση αποτελεί απαραίτητη διεργασία της επιστημονικής σκέψης…γι αυτό θεωρεί τον διανοούμενο απόλυτα ύποπτο»
Αυτή τη θέση να τη θυμόμαστε και να την κάνουμε χίλια κομματάκια να πάει σε κάθε κύτταρο της κοινωνικής μας συνείδησης. Είτε επιλέξουμε Εντός είτε επιλέξουμε Εκτός.
Από τη στιγμή που τα φιλοσοφικά / θεωρητικά ζητήματα συνδέονται με το πρόβλημα της Εξουσίας, γίνεται αναπόφευκτο πως μετασχηματίζονται σε ζητήματα καθαρά Πολιτικά. Αυτό το «θεωρητικό νόμο» τον γνωρίζουμε πολύ καλά στην Κύπρο.
Η ύπαρξη του Κυπριακού προβλήματος και οι συνεπακόλουθες πολιτικές διεργασίες με στόχο την επίλυση αυτού του προβλήματος πέρα από τις απαιτούμενες κατά καιρούς συνεργασίες, επιδρούν καταλυτικά μεταξύ άλλων και στη θεωρητική δραστηριότητα των διάφορων κομματικών σχηματισμών.
«Ανεξάρτητη» τοποθέτηση επί του Κυπριακού δεν υπάρχει ούτε μπορεί να υπάρξει.Όλοι, εντός και εκτός κομματικών σχημάτων είμαστε «στρατευμένοι» αφού η φύση μιας πολιτικής θέσης, προσδιορίζεται εν μέσω ιδεολογικών και πολιτικών αντιμαχιών. Μια ανεξάρτητη πολιτική θέση θα σήμαινε μάλλον μια μη-θέση και στη τελική τίποτε άλλο παρά μια καμουφλαρισμένη υποστήριξη στη συντήρηση «των πολιτικών πραγμάτων ως έχουν».
Εντός ή εκτός κομματικών σχημάτων η πολιτική τοποθέτηση ενός ιδιώτη/πολίτη έχει λοιπόν συγκεκριμένο θεωρητικό περίβλημα.
Από τη στιγμή που οι άνθρωποι συγκροτούνται ως ομάδες εντός των κομμάτων της επιλογής τους ή της τάξης τους, αυτόματα εμφανίζεται το ζήτημα μιας αντίθεσης ανάμεσα στους πρώτους (το κόμμα) και του [πολιτικοποιημένου] ατόμου (πολίτης).
Η αντίθεση αυτή τροφοδοτείτε από την άποψη πως ένα κόμμα, το οποιοδήποτε, σκέφτεται και δρα στο όνομα του συνόλου – πράγμα που δεν συμβαίνει πάντοτε - ενώ το άτομο, ο πολίτης σκέφτεται και δρα στο όνομα του εαυτού του – παρόλο που δεν αποκλείεται, η έκφραση μέσω του εαυτού, να εκφράζει το σύνολο.
Τα κόμματα, κατά μία έννοια, τείνουν να θεωρούν πως δεν μπορούν να υπάρχουν άτομα/πολίτες, καθότι αυτά (τα κόμματα ) προσδιορίζουν τον εαυτό τους ως «σύνολο» πολιτών, οι οποίοι είναι στον α ή β βαθμό ίδιοι και ίσοι. Γι αυτό πολύ συχνά, οι κομματικές γραμμές, επιθυμούν την αναπαραγωγή συγκεκριμένου «μοντέλου» πολίτη/μέλους καθώς και συγκεκριμένο «μοντέλο»
θεωρητικού/επιστημονικού δυναμικού.
Αυτή η θεώρηση της πολιτικής, προσδιορίζει ένα συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης των κομμάτων, απέναντι στους πολίτες και τους θεωρητικούς, που πολιτεύονται εκτός αυτών. Συνήθως θεωρούνται είτε το «ευκαιριακό» ποκούμπι για τις εκλογές ή για τις περιόδους κρίσεων, είτε σαν ενοχλητικά ζιζάνια μέσα στα πόδια τους, είτε το χρήσιμο αλατοπίπερο της δικής τους πορείας. Κάποιες φορές μάλιστα, όταν προκύπτουν ομάδες πολιτών ή θεωρητικοί, οι οποίοι ανήκουν «στο χρώμα» κάποιου κόμματος , τα κόμματα εξίστανται με ιδιαίτερο μένος, λες και οι ομάδες αυτές ή τα άτομα ασχολούνται «με θέματα που δεν τους αφορούν»!!!
Αγνοούν επιδεικτικά τα κόμματα τον σπουδαίο ρόλο αυτών των πολιτών! Γι αυτούς, το να δρας εκτός των κομμάτων ισούται με το να δρας εκτός της κοινωνίας. Παραβλέπουν πως η πολιτική συνείδηση δεν είναι τίποτε άλλο παρά η άσκηση της κρίσης και του θεωρητικού λόγου και ότι οι ομάδες πολιτών γίνονται εκκολαπτήρια υπεύθυνων και συνειδητών πολιτών. Αγνοείται σκόπιμα ο στόχος της πολιτικής : η ευθύνη των πολιτών. Μένει μόνο η ευθύνη των ψηφοφόρων να ασκήσουν πειθήνια κάθε φορά το καθήκον τους. Έτσι «μαθητεύουμε» εντός των δεξιών και αριστερών κομμάτων μας, αποστηθίζοντας πολιτικά τσιτάτα, κάποτε παθιασμένα – αν είμαστε στην αντιπολίτευση- και κάποτε και λίγο ανέμελα – αν έχουμε την εξουσία.
Εν τω μεταξύ, η απελευθέρωση μέσα στη ζύμωση της ελευθερίας του πολιτικού διαλόγου, o πλουτισμός και το κέρδος των πολιτών, η ουσία της συμμετοχής, και οτιδήποτε μπορεί να θεμελιώσει μια κοινωνική εξέλιξη μέσω της πολιτικής καθίσταται αδύνατη. Ακόμα χειρότερα καθίσταται επικίνδυνη και κατακριτέα.
Αν τα κόμματα θέλουν σωστούς και υπεύθυνους πολίτες δεν μπορούν παρά να θεωρήσουν την επαφή με τις ομάδες πολιτών καθώς και με τις ομάδες επιστημόνων ως προϋπόθεση και μέτρο των όρων της δικής τους υγιούς λειτουργίας.
Μέχρι όμως να γίνει αυτό θα πρέπει να θυμόμαστε μια Σαρτρική θέση ως «ευαγγέλιο» :
« Η εξουσία ξέρει πως η αμφισβήτηση αποτελεί απαραίτητη διεργασία της επιστημονικής σκέψης…γι αυτό θεωρεί τον διανοούμενο απόλυτα ύποπτο»
Αυτή τη θέση να τη θυμόμαστε και να την κάνουμε χίλια κομματάκια να πάει σε κάθε κύτταρο της κοινωνικής μας συνείδησης. Είτε επιλέξουμε Εντός είτε επιλέξουμε Εκτός.
αν το επεκτείνω και αντιστρέψω τότε, όσο ο διανοούμενος έχει "πολιτική σκέπη" είναι υποκείμενος σε αυτή ενώ παραδόξως απολαμβανει κάποια μορφή "προστασίας" [με το αντιστοιχο κόστος αξιοπιστίας ή προσωπικής συνέπειας] παρόλο τις "διαφορετικές" απόψεις που ενίοτε εκφράζει...
ΑπάντησηΔιαγραφήάρα...
άντε να πάμε στο αίθριο...
Ένας άνθρωπος με ανεξάρτητη σκέψη (διανοούμενος ή όχι - αδιάφορο) ενταγμένος σε κόμμα ή οποιονδήποτε πολιτικό οργανισμό, ή ομάδα, είναι σχήμα οξύμωρο. Τα κόμματα και οι ομάδες υπάρχουν για να εκφράζουν "ομαδικές" και όχι ατομικές (δλδ ανεξάρτητες) σκέψεις. Οι άνθρωποι συνασπίζονται για να μην αισθάνονται το κενό του εγκεφάλου τους και να μην ακούν την ηχώ της ανοησίας τους στα τοιχώματα του κεφαλιού τους. Γι αυτό αγαπούν τόσο τα συνθήματα...
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην καλησπέρα μου :)
@rose
ΑπάντησηΔιαγραφή...αμέσως εσύ!να πας στο συμπέρασμα!:-)
@demon
καλωσόρισες! εύχομαι γερός και δυνατός!
είδες που δεν διαφωνούμε πάντα; :-)
disdaimona λες
ΑπάντησηΔιαγραφή" Αν τα κόμματα θέλουν σωστούς και υπεύθυνους πολίτες δεν μπορούν παρά να θεωρήσουν την επαφή με τις ομάδες πολιτών καθώς και με τις ομάδες επιστημόνων ως προϋπόθεση και μέτρο των όρων της δικής τους υγιούς λειτουργίας. "
ερωτήματα:
ποιος ειναι ο "σωστός" και "υπεύθυνος" "πολίτης"
(ο οποίος ειναι το ακριβώς αντίθετο του ιδιώτη/idiot που λανθασμένα ταύτισες πιο πάνω)
για σένα; ποια ειναι τα χαρακτηριστικά του δηλαδή;
τι ακριβώς πιστεύεις ότι είναι τα κόμματα; (όχι το τι πιστεύεις ότι ΘΑ έπρεπε να είναι)
και πως πιστεύεις ότι θα έπρεπε να είναι τα κόμματα;
αμα θες μου απαντάς
νασαι καλά
@osr55
ΑπάντησηΔιαγραφήπολύ ωραία τα ερωτήματα που θέτεις και επί της ουσίας.φυσικά θέλω να απαντήσω ή να το συζητήσω καλύτερα! θα μου...δώσεις λίγο χρόνο όμως, γιατί φεύγω για δουλειά και θα επανέλθω.
κι εσύ νασαι καλά.
Απλώς μια σημείωση πάνω στο σχόλιο του osr55 για να μη μπερδεύουμε (κατά το δοκούν) τις έννοιες: Το αρνητικό επίθετο Ιδιώτης (idiot) σήμαινε στον αρχαίο κόσμο αυτόν που δεν αχολούνταν με τα κοινά και δημόσια πράγματα και όχι φυσικά αυτόν που δεν ήταν μέλλος ομάδας ή κόμματος. Αντιθέτως, έχουμε καθε λόγο να πιστεύουμε πως ένας αρχαίος θα ονόμαζε σήμερα "Ιδιώτη" το μέλλος ενός κόμματος ή ομάδας - αν και θα προτιμούσε πιστεύω το "αμνός" ή "ερίφιον" - αν ήταν ακριβολόγος...
ΑπάντησηΔιαγραφή@osr55
ΑπάντησηΔιαγραφή@demon
Απολογούμαι που άφησα την κουβέντα μας να περιμένει.Προέκυψε κάτι και μπαίνω στο σπίτι τα μεσάνυχτα.Είναι όμως για καλό σκοπό!
θα επανέλθω!Μέχρι τότε...χαιρετίσματα στην Εξουσία!!! :-)
Δυσδαιμόνα [from Trim)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξαιρετικό κείμενο, βαθύτατα φιλοσοφημένο.
Κάνεις αναφορές στον Σαρτρ, τον οποίο και θαυμάζω, αλλά βλέπω Μπαντίου εδώ, ίσως και Αρεντ αλλά δουλεμένο και προσαρμοσμένο στα κυπριακά πλαίσια, αλλά και λίγο Αλτουσέρ - αλλά αυτό είναι μάλλον δικό μου διάβασμα.
1. "Η ύπαρξη του Κυπριακού προβλήματος και οι συνεπακόλουθες πολιτικές διεργασίες με στόχο την επίλυση αυτού του προβλήματος πέρα από τις απαιτούμενες κατά καιρούς συνεργασίες, επιδρούν καταλυτικά μεταξύ άλλων και στη θεωρητική δραστηριότητα των διάφορων κομματικών σχηματισμών." Αυτό με βρίσκει απολύτως σύμφωνο: και θα σου στείλω το βιβλίο μου που επιχειρεί ακριβώς να αναλύσει τον καταλυτικό/διαβρωτικό ρόλο του κυπριακού ως κοινωνικό ζήτημα (ανάμεσα στα άλλα). [Στείλε μου ένα μέιλ την διεύθυνσης σου nnicostrim@gmail.com]. Πιστεύω ότι ως Αριστερά [κι εδώ αναφέρομαι στην Αριστερή/ριζοσπαστική/κριτική σκέψη στην Κύπρο δεν έχουμε ασχοληθεί επαρκώς με τις συνέπειες αυτού του θέματος.
2. Επίσης είμαι απόλυτα σύμφωνος στα περί ανεξάρτητης θέσης: Δεν μπορείς να βρεθείς τόσο εκτός όταν πράγματα είναι τόσο πολωμένα: και η μη θέση στο κυπριακό είναι κατ' ουσίαν αποδοχή του στάτους κβο (δηλ. της ταξικής-κοινωνικής και πολίτικης τάξης πραγμάτων. Όπως σύμφωνος είμαι τον συλλογισμό σου ότι «Εντός ή εκτός κομματικών σχημάτων η πολιτική τοποθέτηση ενός ιδιώτη/πολίτη έχει λοιπόν συγκεκριμένο θεωρητικό περίβλημα.»
3. Μετά προβαίνεις σε μια σειρά συλλογισμών που περιστρέφονται γύρω από την διαλεκτική της αντίθεσης ανάμεσα στο κόμμα versus πολιτικοποιημένου ατόμου (πολίτης). Αυτή η αντίθεση ασφαλώς δεν έχει τον ίδιο χαρακτήρα για όλα τα κόμματα: νομίζω ότι η αναφορές είναι σαφώς για τα Αριστερά κόμματα Λενινιστικού (ή/και μετα-λενινιστικού) τύπου. Ή μήπως κάνω λάθος; Γιατί για το ΔΗΚΟ ή το ΔΗΣΥ η αντίθεση αυτή νέμεν υπάρχει θα είναι άλλου τύπου, έτσι; Βέβαια έχει δίκαιο ότι τα κοινά ανάμεσα στα κόμματα που λειτουργούν εντός πολιτικών κομμάτων του ενός και του ιδίου πολιτικού συστήματος αναπαράγονται με παρόμοιο τρόπο εξ ου και η ορθή διαπίστωση σου ότι ‘«μαθητεύουμε» εντός των δεξιών και αριστερών κομμάτων μας, αποστηθίζοντας πολιτικά τσιτάτα, κάποτε παθιασμένα – αν είμαστε στην αντιπολίτευση- και κάποτε και λίγο ανέμελα – αν έχουμε την εξουσία’. Εδώ είναι που μου θυμίζει την Αλτουσερική θέση ότι «τα πολιτικά κόμματα είναι λιγότερο οι εκπρόσωποι των κυρίαρχων τάξεων και πολύ περισσότερο οι οργανωτές της κοινωνικής συναίνεσης προς την εξουσία, δηλαδή οργανικά τμήματα ενός ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους. Ο πραγματικός οργανωτής του μπλοκ της εξουσίας, το πραγματικό κόμμα της αστικής τάξης είναι το καπιταλιστικό κράτος ως σύνολο» (Μηλιός, τ.1 Περιπέτειες Ιδεών http://peripetiesideon.blogspot.com/ ) Εντούτοις παραμένω κάπως πιο διαλεκτικός για κόμματα γιατί ακριβώς βλέπω τιε αντιφάσεις που υπάρχουν εντός των κομμάτων.
Trim (cont.)
ΑπάντησηΔιαγραφή4. Δυσκολεύομαι κάπως να παρακολουθήσω τους επόμενους σου συλλογισμούς (και νομίσω οι διευκρινιστικές ερωτήσεις του osr55 μπορεί να βοηθήσουν), όχι τόσο γιατί διαφωνώ, διότι πολλά από αυτά που γράφεις με βρίσκουν σύμφωνο, κι αποτελούν διεισδυτικές. Κυρίως γιατί λείπουν βασικές κοινωνικές δομές από το σχήμα σους: πχ. κράτος, κίνημα, άλλοι θεσμοί, και η βασική αντίφαση ανάμεσα στο κράτος versus civil society (αδόκιμα μεταφρασμένο ως κοινωνία των πολιτών αλλά κι ιδιωτών). Εγώ πάντως είμαι πιο επιφυλακτικός στο να κάνω διάκριση ανάμεσα στο κόμμα-κοινωνία γιατί το κόμμα είναι ένας πολλαπλά κι αντιφατικά δομημένος θεσμός, που παίρνει διαφορετικές μορφές κι εκφράζει κατά καιρούς διαφορετικά συμφέροντα ή συμπλέγματα συμφερόντων. Διαβάζω τώρα εκτός από τον Μπαντιού (την κομμουνιστική Υπόθεση που θεωρώ εξαιρετική δουλειά, ιδίως για το κόμμα – ο Μπαντιού απορρίπτει το κόμμα ως ξεπερασμένο απ’ ότι ξέρεις) και ένα άλλο βιβλίο που είναι τρομερό του Wang Hui The End of the Revolution: China and the Limits of Modernity, Verso [μπορώ να σου στείλω κάποια κεφάλαια που έχουν δημοσιευτείς το New Left Review αν θέλεις]. . Η αντίφαση κόμμα-κράτος πρέπει να μελετηθεί για τα δεδομένα της Κύπρου.
5. Η κριτική στο κομματικό σύστημα δεν μπορεί να αφήσει στο απυρόβλητο τι υπάρχει σε θεσμικό πλαίσιο εκτός κόμματων. Ε, λοιπόν αυτό που υπάρχει είναι το ίδιο άσχημο και στρεβλό όπως το κομματικό σύστημα: κι αυτά έχουν τον ίδιο DNAγιατί τα έχει παράγει η ίδια κοινωνία, όχι ως αντίφαση, αλά ως συμπλήρωμα του κομματικού συστήματος. Εγώ πάντως είμαι κριτικός απέναντι σ’ αυτού που τονίζουν την «ατροφία» ή «ανεπάρκεια της κοινωνίας των πολιτών» στην Κύπρο: το πρόβλημα είναι ό αυταρχικός κρατισμός που έχει γίνει μαζική ιδεολογία, όπου έχουμε ενσωματώσει και αποδεχτεί το καθεστώς εξαίρεσης ως νορμάλ κι όχι ότι δεν έχουμε «κοινωνία των πολιτών». Όλα αυτά τα capacitating civil society initiatives funding δεν δημιουργούν δημοκρατική κοινωνία των πολιτών αλλά μια εξαρτώμενη βιομηχανία παραγωγής ενός μοντέλου κοινωνίας των πολιτών. Πιστεύω στα κινήματα των πολιτών, των κατωτέρων κοινωνικών τάξεων, και στην άμεση δράση, όχι έξω από ιδεολογίες, αλλά μέσα από τις ιδεολογικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις – αυτό είναι όλο αντιφάσεις αλλά είναι το οξυγόνο για την κοινωνία.
6. Όσο για τη Σαρτρική θέση που ασπάζομαι, την έχω φάει στην μούρη.