Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, ας ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός, ας ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας, ας ιδιωτικοποιηθεί η Δικαιοσύνη και ο Νόμος, ας ιδιωτικοποιηθεί και το περαστικό σύννεφο, ας ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο, ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά. Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρίες του ιδιωτικού τομέα με διεθνή διαγωνισμό. Διότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου… Και μια και μπήκατε στον κόπο, ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε και την πουτάνα την μάνα που σας γέννησε.

Ζοζέ Σαραμάγκου

22.3.10

Δεν υπάρχει μια πέτρα παρά μέσω του λόγου (Για τον Μάνο, β΄)*



Τα Ερείπια της Πέτρας είναι ένα μοτίβο, ένα στερεότυπο, ένας τόπος του ρομαντικού στοχασμού. Τα ερείπια ενσαρκώνουν την εξύψωση και τα μεγαλεία των πολιτισμών αλλά και τον ξεπεσμό τους, τη θνητότητα τους. Λες και η πέτρα έχει εμψυχωθεί, μεταφορικά, από το πνεύμα ενός πολιτισμού, και όντας ερείπιο ξαναγίνεται πέτρα,ξαναγίνεται «άψυχο».
Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό εξάλλου είναι ένα θέμα εξόχως ρομαντικό που δεν είχε τεθεί πριν αναπτυχθεί ο ρομαντικός κόσμος και που θα γίνει αντικείμενο επεξεργασίας ως η κατεξοχήν διάγνωση των ρομαντικών για τον πολιτισμό του καιρού τους.

«Μια μέρα μοναχός στο Κολοσσαίο
Ερείπιο της ρωμαϊκής αλαζονείας
Καθισμένος στο χορτάρι το ποτισμένο με αίμα
Κρατώ τον Τάκιτο στο χέρι…»
Λαμαρτίνος, Η Σαύρα, 1846

Ο Τάκιτος, χρονογράφος των ρωμαϊκών εγκλημάτων λειτουργεί σαν κριτικός του πολιτισμού εκ των έσω. Είναι ο πολιτισμός που κριτικάρει τον πολιτισμό. Η παρουσία του ονόματος του Τάκιτου είναι πλέον κωδικοποιημένη. Τάκιτος σημαίνει αντίδραση στην απόλυτη εξουσία και χλευασμός των ψηλών επιτευγμάτων της.

Ο κόσμος αυτός μας παρουσιάζεται λοιπόν αρχικά σαν ένας κόσμος που έχει γυρίσει ολόκληρος στο άψυχο, στη σκόνη, στο θάνατο. Τα ερείπια του πολιτισμού εξυμνούν από μόνα τους τον νοσηρό θρίαμβο της ενόρμησης θανάτου.
Ωστόσο, ένα «ασήμαντο» συμβάν θα δημιουργήσει μιαν αντίθεση: Μια σαύρα έρχεται να λιαστεί ξαπλώνοντας πάνω στην πέτρα.(Χάιντεγκερ). Ο θρίαμβος της φυσικής ζωής, της αιώνιας ζωής έναντι της ανθρώπινης ζωής που παρεμποδίζεται από την αλαζονεία και τη μετουσίωση; Ή από την Αλήθεια;…

Την αλήθεια που μιλάει, τη μεταβλητή αλήθεια, που αλλάζει και μπερδεύει τη σχέση του σώματος με τον κόσμο και με το πραγματικό; Ο άνθρωπος μήπως είναι καταδικασμένος και δεν μπορεί να ξαναβρεί μια καθαρή και σίγουρη σχέση με το Πραγματικό παρά μόνο μέσω ενός θρησκευτικού ειδέναι διαφορετικού από το ειδέναι του σώματος; Ή μήπως στο Πραγματικό φτάνει κανείς αυστηρά μέσω του σημαίνοντος της γνώσης και όχι της αλήθειας; Γιατί κάποιοι πιστεύουν για την αλήθεια, πως το μόνο που την καθιστά αληθώς ως μια βεβαιότητα, είναι ο Θεός.
Και η Ιδέα περί Ψυχής μεταφράζει ακριβώς το γεγονός πως το σώμα παρουσιάζεται ως ενιαίο και υπάκουο προς τη βεβαιότητα της αιώνιας αλήθειας. Γι αυτό ο Λακάν μας λέει, πως η Ψυχή είναι από την πλευρά που έχει το πάνω χέρι. Είναι το ισοδύναμο ενός Ηγεμονικού Σημαίνοντος. Στον αντίποδα δηλαδή της Τέχνης!



Το ηγεμονικό σημαίνον ως συμβάν λόγου αφήνει ίχνη στο σώμα/υποκείμενο. (και tattoo;;;) Τα οποία μόνο εφόσον θα εμφανιστούν ως συμπτώματα και μόνο στο βαθμό που το εν λόγω υποκείμενο καθίσταται ικανό να διαβάσει τα ίχνη, μπορεί να εντοπίσει το συμβάν το οποίο χάραξε τα ίχνη των ενοχλητικών συμπτωμάτων του. Είναι ένα ιδρυτικό συμβάν που συντηρεί μια μόνιμη ανισορροπία η οποία δεν μπορεί να απορροφηθεί από το σώμα/υποκείμενο εντός του οποίου συντηρείται! Έχουμε εδώ τον γενικό ορισμό ενός ηγεμονικού τραυματικού συμβάντος που θα αφήνει ίχνη εσαεί στη μεταγενέστερη ζωή του ομιλούντος όντος!

Ως ιδρυτικό ηγεμονικό σημαίνον δεν είναι αναγώγιμο στη «στιγμή»,στον «χρόνο», στο «ατυχές ενός ατυχήματος», αλλά εγκαινιάζει την επενέργεια της γλώσσας στο ομιλούν όν και με το σώμα του.

Μπορούμε να πούμε ότι το σώμα προσφέρει την ύλη του, την πραγματικότητα του στο σημαίνον. Πρόκειται για μια δομή μόνιμης ισχύος – όπου το σημαίνον βρίσκει έρεισμα στην ύλη μέσω μετασχηματισμού, μέσω ανυψώσεως.
Σωματοποίηση σημαίνει το σημαίνον να γίνεται σώμα. Έχουμε να κάνουμε εδώ με το εν-σωματωμένο ειδέναι : το ειδέναι περνάει μέσα στο σώμα και προσβάλει το σώμα.
Το ενσωματωμένο ειδέναι στο σώμα μπορούμε να το ονομάσουμε υπό μια διευρυμένη έννοια Συναίσθημα. Έχουμε δηλαδή την ιδρυτική σχέση του υποκειμένου με τον Άλλο, ο οποίος δεν υπάρχει αλλά παρά ταύτα έχει Σώμα!
Περί του αντιθέτου ο λόγος:



Θέλω να τελειώσω αυτό το κείμενο με την εξής φράση :
Εν τω μεταξύ η επιθυμία μας ξεμένει…
Και με ένα κομμάτι του Μάνου, που δεν ξέμεινε!



*Το κείμενο αυτό γράφτηκε από θυμό. Αφορμή ήταν ένα tattoo. Θα μπορούσα να μην γράψω τίποτα. Θα μπορούσα να φορτώνω επί ένα μήνα τον υπολογιστή με μουσικές του Χατζιδάκι. Ή πολύ απλά θα μπορούσα να φορτώνω επί ένα μήνα τον υπολογιστή με τη φράση :

«Η Τέχνη Δεν Υπάρχει Για Να Ευφραίνεται ο Κώλος Των Επωνύμων!»

Κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε!

5 σχόλια:

  1. Μια πιθανή εξαίρεση: Όταν ο κώλος είναι ένα έργο τέχνης ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Θέλεις σοβαρά να προβληματιστούμε γι αυτό;...
    Ένας κώλος που είναι έργο τέχνης δεν είναι μουσικό έργο και άρα δεν κυκλοφορεί με βιολοντσέλλα αντί για βρακί!

    καλημερά δαίμων.αρέσκει σου να κάμνεις το δικηγόρο του διαβόλου κάποτε...:-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Οι μεγάλοι και αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες, επαναστάτες, σοφοί, κλπ είναι διαρκώς εκτεθιμένοι στη βλακεία του πλήθους. Η δημοφιλία έχει κι αυτή το τίμημά της - τι να κάνουμε;

    Καταλαβαίνω τον θυμό σου, αλλά επειδή κάποτε έτυχε να περάσω ένα βράδυ κουβεντιάζοντας με τον Μάνο, ξέρω πως όσο πιθανόν είναι να θύμωνε με τον στίχο του γραμμένο στα οπίσθια της θλιβερής καλλιτέχνιδος, άλλο τόσο πιθανόν είναι να γελούσε μέσα από την καρδιά του...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δαίμων, κάποτε τα πράγματα πρέπει να τα λέμε με το όνομα τους.Μπορώ να δω μπροστά μου το Μάνο να γελά! Δεν ξέρω πως θα αντιδρούσε βέβαια αν άκουγε το Νίκο Καρβέλα να δηλώνει πως "Το Χαμόγελο της Τζοκόντας" θα το έγραφε σε μια μέρα από την τουαλέτα του. Δήλωσε επίσης πως το "Μάλα" ήταν ανώτερο του έργου του Χατζιδάκι.
    Δεν έκρινα το tattoo ως μια μεμονωμένη πράξη βλακείας ούτε έχω πρόβλημα με τα tattoo.
    Αλλά την στάση ε, τι να γίνει, έτσι έχουν τα πράγματα, αυτή την στάση της υπεκφυγής επειδή αποκτήσαμε και μεις το "πρόσωπο του τέρατος" εγώ αρνούμαι να την κρατήσω.

    και γνωρίζω πολύ καλά πως η βλακεία για να προστατευτεί προβάλλει πάντα την κατηγορία της υπερβολής στους αντιπάλους της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. "Το Χαμόγελο της Τζοκόντα" σόρρυ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή