Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, ας ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός, ας ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας, ας ιδιωτικοποιηθεί η Δικαιοσύνη και ο Νόμος, ας ιδιωτικοποιηθεί και το περαστικό σύννεφο, ας ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο, ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά. Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρίες του ιδιωτικού τομέα με διεθνή διαγωνισμό. Διότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου… Και μια και μπήκατε στον κόπο, ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε και την πουτάνα την μάνα που σας γέννησε.

Ζοζέ Σαραμάγκου

21.4.14

H Αστική Γεωργία στην Αβάνα


Δικαίως η Αβάνα θεω­ρεί­ται παγκό­σμια πρω­τεύ­ουσα της αστι­κής γεωρ­γίας. Από τη δεκα­ε­τία του ’90 μέχρι σήμερα, το κου­βα­νέ­ζικο πρό­γραμμα αστι­κής γεωρ­γίας εξα­σφά­λισε στα 2,2 εκα­τομ­μύ­ρια κατοί­κων της Αβά­νας επάρ­κεια σε τρό­φιμα και προ­πα­ντός μετα­μόρ­φωσε μια βαθιά επι­σι­τι­στική κρίση σε πολι­τικό και οικο­νο­μικό θρί­αμβο. Μπρο­στά στη φανερή πλέον πορεία της χώρας μας, και κυρίως του μεγα­λύ­τε­ρου μέρους του ελλη­νι­κού πλη­θυ­σμού προς την επι­σι­τι­στική κρίση, το παρά­δειγμα της Αβά­νας δεί­χνει με σαφή­νεια τι θα έπρεπε να κάνουμε, αρχί­ζο­ντας ει δυνα­τόν από σήμερα. Βεβαίως, οι βαθιές δια­φο­ρές των πολιτικο-οικονομικών μοντέ­λων Κού­βας και Ελλά­δας, καθώς και οι εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κές διε­θνείς συγκυ­ρίες, θα παί­ξουν τον ρόλο τους στις μορ­φές που θα πάρει η ελλη­νική απά­ντηση στην κρίση. Τα πράγ­ματα όμως είναι σαφή: Μπρο­στά μας έχει αρχί­σει να ορθώ­νε­ται το φάσμα της πεί­νας και ο τρό­πος που αντι­με­τώ­πισε η Κούβα μια παρό­μοια βαθιά κρίση μπο­ρεί να μας προ­σφέ­ρει πολύ­τιμα μαθήματα.
Όταν το 1989 κατέρ­ρευσε η Σοβιε­τική Ένωση, η Κούβα βρέ­θηκε σε τρα­γική κατά­σταση. Έχασε τον μονα­δικό πελάτη της σε ζαχα­ρο­κά­λαμο, άρα και ξένο συνάλ­λαγμα, έχασε τον βασικό προ­μη­θευτή της σε τρό­φιμα (εισή­γαγε το 50% των συνο­λι­κών τρο­φί­μων), έχασε την πρό­σβασή της σε φτηνά ορυ­κτά καύ­σιμα, τα γεωρ­γικά της εφό­δια μειώ­θη­καν κατά 67%, η εισα­γωγή γεωρ­γι­κών μηχα­νη­μά­των στα­μά­τησε και υπο­λο­γί­ζε­ται ότι μεταξύ 1991 και 1995 τα τρό­φιμα μειώ­θη­καν κατά 60%, κυρίως στην Αβάνα. Ξεκί­νησε σε μεγάλη έκταση η δια­νομή τρο­φί­μων με δελ­τίο για να δια­σφα­λι­στεί η δίκαιη δια­νομή, αλλά παρ’ όλα αυτά, μέχρι το 1995 ο μέσος κάτοι­κος της Αβά­νας έχασε 10 κιλά από το βάρος του. Τα πράγ­ματα μάλι­στα επι­δει­νώ­θη­καν από την επι­βολή αυστη­ρό­τε­ρου εμπάρ­γκο από τις ΗΠΑ. Ήταν φανερό ότι αν δεν δινό­ταν, και μάλι­στα επει­γό­ντως, μια οργα­νω­μένη απά­ντηση, η επι­σι­τι­στική κρίση θα μετα­τρε­πό­ταν σύντομα σε ανθρω­πι­στική. Τα στοι­χεία που παρα­θέ­τουμε σ’ αυτό το άρθρο βασί­ζο­νται σε επι­τό­πια έρευνα του Μάριο Νόβο και της Κάθριν Μέρφυ.
Μέχρι το 1989, η αστική γεωρ­γία ήταν σχε­δόν ανύ­παρ­κτη στην Αβάνα. Δεν υπήρχε κανέ­νας λόγος να καλ­λιερ­γεί μόνος του κανείς τρό­φιμα, ούτε καν οι φτω­χό­τε­ροι. Με το ξεκί­νημα όμως της κρί­σης εμφα­νί­στηκε η αστική γεωρ­γία με σύν­θημα να μη μεί­νει ακαλ­λιέρ­γητη ούτε σπι­θαμή γης, ακόμα και μέσα στην έντονα αστι­κο­ποι­η­μένη Αβάνα. Το πρό­γραμμα αυτο­κα­τα­νά­λω­σης (autoconsumo), που είχε ξεκι­νή­σει στα τέλη της δεκα­ε­τίας του ’80 με στόχο την αυτάρ­κεια σε τρό­φιμα, επε­κτά­θηκε και μεί­ωσε κατά πολύ την ανά­γκη για μετα­φο­ρές, κατά­ψυξη, απο­θή­κευση και άλλες απαι­τη­τι­κές σε πόρους δρα­στη­ριό­τη­τες. Σε ολό­κληρη την Αβάνα άρχι­σαν να εμφα­νί­ζο­νται αστι­κοί κήποι. Τους κατοί­κους της πόλης δεν τους απα­σχο­λούσε τόσο το εάν θα ασχο­λη­θούν με την καλ­λιέρ­γεια τρο­φί­μων και την εκτροφή ζώων, αλλά μάλ­λον το πώς θα το έκαναν.
Παρα­γωγή μέσα στην κοι­νό­τητα, από την κοι­νό­τητα, για την κοινότητα
Για τους Αβα­νέ­ζους, η αστική γεωρ­γία ήταν εξαρ­χής ένας τρό­πος για να έρθουν κοντά οι παρα­γω­γοί και οι κατα­να­λω­τές με στόχο τη στα­θερή ροή φρέ­σκων και υγιει­νών τρο­φί­μων από την παρα­γωγή στην κατα­νά­λωση. Εξαι­ρε­τική σημα­σία είχε εξαρ­χής η εγγύ­τητα παρα­γω­γών και κατα­να­λω­τών, δηλαδή η τοπι­κό­τητα της όλης δια­δι­κα­σίας. Γενικά, η αστική γεωρ­γία στην Αβάνα είναι ένα σύστημα εντα­τι­κής, οργα­νι­κής καλ­λιέρ­γειας (με οργα­νικά φυτο­φάρ­μακα και οργα­νική λίπανση), που επι­διώ­κει την παρα­γωγή μιας ποι­κι­λίας φυτι­κών προ­ϊ­ό­ντων και ζώων όλο τον χρόνο. Ιδιαί­τερη προ­σοχή δίνε­ται στη σωστή χρήση του νερού, την προ­σε­κτική δια­χεί­ριση της γονι­μό­τη­τας του εδά­φους και την προ­στα­σία του περι­βάλ­λο­ντος. Η υπο­στή­ριξη της κυβέρ­νη­σης είναι δεδο­μένη και πολ­λοί κρα­τι­κοί οργα­νι­σμοί παί­ζουν σημα­ντικό ρόλο στην οργά­νωση της αστι­κής γεωρ­γίας. Οι δημο­τι­κές αρχές της Αβά­νας μάλι­στα απα­γό­ρευ­σαν εξαρ­χής τη χρήση χημι­κών φυτο­φαρ­μά­κων μέσα στα όρια της πόλης και έτσι τα παρα­γό­μενα προ­ϊ­ό­ντα είναι όλα οργα­νικά. Το ενδια­φέ­ρον όλων για συνε­χείς βελ­τιώ­σεις παρα­μέ­νει έντονο και καθη­με­ρινά σχε­δόν νέες ιδέες και εφαρ­μο­γές δοκι­μά­ζο­νται από παρα­γω­γούς και επι­στη­μο­νικά ινστιτούτα.
Τέλος στον κρα­τικό συγκεντρωτισμό
Τον Σεπτέμ­βριο του 1993, η κυβέρ­νηση της Κού­βας έκανε μια πολύ σημα­ντική πολι­τική στροφή. Με τον Νόμο 142, διέ­σπασε τα περισ­σό­τερα μεγάλα κρα­τικά αγρο­κτή­ματα και δημιούρ­γησε τις λεγό­με­νες Βασι­κές Μονά­δες Συνε­ται­ρι­κής Παρα­γω­γής (Unidades Básicas de Producción Cooperativa), δηλαδή μικρό­τερα αγρο­κτή­ματα που ανή­κουν και διευ­θύ­νο­νται από τους εργα­ζό­με­νους σ’ αυτά. Ουσια­στικά, η κυβέρ­νηση του Κάστρο εγκα­τέ­λειψε το συγκε­ντρω­τικό μοντέλο παρα­γω­γής με στόχο τη σύν­δεση των εργα­ζό­με­νων με τη γη, την ανά­πτυξη αίσθη­σης ευθύ­νης, την ενί­σχυση της αυτο­πε­ποί­θη­σης των εργα­ζό­με­νων και των οικο­γε­νειών τους, την άμεση δια­σύν­δεση του εισο­δή­μα­τος με την παρα­γω­γι­κό­τητα και την αύξηση της αυτο­νο­μίας. Παράλ­ληλα, επι­τρά­πηκε να λει­τουρ­γή­σουν πάλι οι μέχρι τότε απα­γο­ρευ­μέ­νες αγο­ρές παραγωγών.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρ­νηση συνέ­χισε να παί­ζει ενεργό ρόλο στην αστική γεωρ­γία. Ο ρόλος της όμως ήταν πλέον υπο­βοη­θη­τι­κός, συντο­νι­στι­κός και εκπαι­δευ­τι­κός και έτσι το ορμη­τικό κίνημα αστι­κής γεωρ­γίας της Κού­βας υπο­στη­ρί­χθηκε για πρώτη φορά στον κόσμο από ένα συντο­νι­σμένο πρό­γραμμα που περι­λάμ­βανε εύκολη πρό­σβαση στη γη, εκπαι­δευ­τι­κές υπη­ρε­σίες, ανά­πτυξη έρευ­νας και τεχνο­λο­γίας, νέα κατα­στή­ματα γεωρ­γι­κών εφο­δίων και νέα σχή­ματα μάρ­κε­τινγκ και οργά­νω­σης των σημείων πωλή­σεων των παραγωγών.
Η εγκα­τά­λειψη του συγκε­ντρω­τι­σμού από το καθε­στώς επέ­βαλε τη ρύθ­μιση του δικαιώ­μα­τος χρή­σης της γης από τους καλ­λιερ­γη­τές. Η βασική προ­τε­ραιό­τητα ήταν να δια­τε­θεί η γη για παρα­γωγή τρο­φί­μων. Για τον λόγο αυτό, έπρεπε να δια­σφα­λι­στούν τα δικαιώ­ματα χρή­σης της γης σε όσους θέλουν να καλ­λιερ­γούν τρό­φιμα. Το νέο Υπουρ­γείο Ανά­πτυ­ξης Αστι­κής Γεωρ­γίας που δημιουρ­γή­θηκε ανέ­λαβε αυτό το έργο και άλλαξε τους πολε­ο­δο­μι­κούς κανο­νι­σμούς ώστε οι καλ­λιερ­γη­τές να έχουν νομική προ­τε­ραιό­τητα σε κάθε αχρη­σι­μο­ποί­ητο χώρο. Οι πολί­τες που θέλουν να ξεκι­νή­σουν ένα κήπο κάνουν αίτηση στην τοπική αυτο­διοί­κηση, ζητώ­ντας συνή­θως ένα συγκε­κρι­μένο οικό­πεδο. Με την απο­κε­ντρω­τική αυτή στρα­τη­γική, η δια­σφά­λιση του δικαιώ­μα­τος καλ­λιέρ­γειας της γης γίνε­ται γρή­γορα και με ελά­χι­στη γρα­φειο­κρα­τία. Κάθε αχρη­σι­μο­ποί­ητη ιδιω­τική γη δίνε­ται ως επι­καρ­πία σε όποιον θέλει να την καλ­λιερ­γή­σει. Πάντως, αν ο καλ­λιερ­γη­τής δεν αρχί­σει παρα­γωγή μέσα σε έξη μήνες, όλα τα δικαιώ­ματα επι­στρέ­φο­νται στον νόμιμο ιδιοκτήτη.

Το σύστημα καλ­λιέρ­γειας στην Αβάνα
Το 1998, ήταν σε λει­τουρ­γία πάνω από 8.000 επί­σημα ανα­γνω­ρι­σμέ­νες μονά­δες αγρο­τι­κής παρα­γω­γής, στις οποίες απα­σχο­λού­νταν 30.000 άτομα. Το 30% περί­που της δια­θέ­σι­μης γης στην Αβάνα καλ­λιερ­γεί­ται και τα αγρο­κτή­ματα και οι κήποι της πόλης μπο­ρούν να ταξι­νο­μη­θούν σε πέντε κατηγορίες.
1. Λαϊ­κοί κήποι
Η πιο δημο­φι­λής μορφή αστι­κής γεωρ­γία στην Αβάνα είναι οι λαϊ­κοί κήποι (grupos de parceleros), που διευ­θύ­νο­νται από τους καλ­λιερ­γη­τές. Οι κήποι αυτοί εμφα­νί­στη­καν λίγο πολύ αυθόρ­μητα σε αυλές, μπαλ­κό­νια και ταρά­τσες σαν απά­ντηση στα προ­βλή­ματα της περιό­δου της πεί­νας. Τα πρώτα χρό­νια της κρί­σης, όλα σχε­δόν τα τρό­φιμα από τους λαϊ­κούς κήπους της Αβά­νας πήγαι­ναν κατευ­θείαν στις οικο­γέ­νειες, τους στε­νούς φίλους και τους γεί­το­νες των καλ­λιερ­γη­τών. Μια έρευνα το 1995 δια­πί­στωνε ότι κατά μέσο όρο 10 άτομα δια­τρέ­φο­νταν κανο­νικά από κάθε κήπο. Με τη χαλά­ρωση των νόμων για τις πωλή­σεις αγρο­τι­κών προ­ϊ­ό­ντων, η παρα­γωγή αυξή­θηκε και επι­τρά­πηκε στους καλ­λιερ­γη­τές να έχουν και ένα οικο­νο­μικό όφελος.
Εντού­τοις, οι καλ­λιερ­γη­τές χαρί­ζουν σημα­ντι­κές ποσό­τη­τες τρο­φί­μων στη γει­το­νιά, ιδίως σε σχο­λεία και παι­δι­κούς σταθ­μούς. Κι αυτό είναι λογικό, εφ’ όσον η κοι­νό­τητα τους προ­σφέ­ρει δωρεάν τη γη. Σήμερα, πάνω από 26.000 λαϊ­κοί κήποι στην Αβάνα καλύ­πτουν πάνω από 24.000 στρέμ­ματα και παρά­γουν 25.000 τόνους τρο­φί­μων τον χρόνο. Η πλειο­νό­τητα των καλ­λιερ­γη­τών έχουν άλλη κύρια δου­λειά και καλ­λιερ­γούν στον ελεύ­θερο χρόνο τους, ενώ ένα μεγάλο μέρος απ’ αυτούς είναι συνταξιούχοι.
2. Βασι­κές Μονά­δες Συνε­ται­ρι­κής Παραγωγής
Όπως ανα­φέ­ραμε παρα­πάνω, πρό­κει­ται για τα συνε­ται­ρικά αγρο­κτή­ματα που προ­έ­κυ­ψαν από τη διά­σπαση των μεγά­λων κρα­τι­κών αγρο­κτη­μά­των. Βρί­σκο­νται σε ολό­κληρη τη χώρα και έχουν συνή­θως 5–10 μέλη, ανά­λογα με τους δια­θέ­σι­μους πόρους. Παρά­γουν διά­φορα είδη προ­ϊ­ό­ντων, ενώ οι 16 Βασι­κές Μονά­δες Συνε­ται­ρι­κής Παρα­γω­γής στην Αβάνα παρά­γουν γάλα.
3. Συνε­ται­ρι­κές μονά­δες εφοδιασμού
Η παρα­γωγή αυτών των μονά­δων κατευ­θύ­νε­ται στον εφο­δια­σμό της καντί­νας των εργο­στα­σίων. Οι περισ­σό­τε­ρες όμως απ’ αυτές παρά­γουν πλε­ό­να­σμα, που πωλεί­ται στους εργα­ζό­με­νους σε χαμη­λές “κρα­τι­κές τιμές”. Μπο­ρούν επί­σης να πωλούν κατευ­θείαν στο κοινό, συνή­θως από ένα πάγκο δίπλα στο εργο­στά­σιο. Συχνά τα κέρδη από την καλ­λιέρ­γεια δια­νέ­μο­νται μεταξύ των καλλιεργητών.
4. Ιδιω­τικά αγροκτήματα
Μέσα στα όρια της πόλης της Αβά­νας υπάρ­χει ένα αριθ­μός ιδιω­τι­κών αγρο­κτη­μά­των (Campesinos particolares). Η μέση έκταση αυτών των αγρο­κτη­μά­των είναι 130 στρέμ­ματα. Το μεγα­λύ­τερο μέρος του γάλα­κτος και των κομ­μέ­νων λου­λου­διών που πωλού­νται στην Αβάνα προ­έρ­χε­ται από αυτά τα αγρο­κτή­ματα. Το γάλα δεν πωλεί­ται στις αγο­ρές παρα­γω­γών, αλλά δια­νέ­με­ται μέσω του κρα­τι­κού συστή­μα­τος διανομής.
5. Κρα­τικά αγροκτήματα
Υπάρ­χουν τρεις κρα­τι­κές αγρο­τι­κές επι­χει­ρή­σεις στην Αβάνα. Κάθε επι­χεί­ρηση είναι οργα­νω­μένη σε δημο­τικά αγρο­κτή­ματα που τρο­φο­δο­τούν την επι­χεί­ρηση σε “λογι­κές τιμές”. Το προ­ϊόν κατό­πιν δια­νέ­με­ται από το κρα­τικό σύστημα διανομής.
6. Organopónicos και εντα­τι­κοί κήποι
Ένα ιδιαί­τερο χαρα­κτη­ρι­στικό της αβα­νέ­ζι­κης αστι­κής γεωρ­γίας είναι τα λεγό­μενα organopónicos. Είναι κήποι με ζαρ­ντι­νιέ­ρες και υψω­μένα παρ­τέ­ρια με υψηλή περιε­κτι­κό­τητα κομπόστ (50%). Τα organopónicos χρη­σι­μο­ποιού­νται κυρίως για εντα­τική παρα­γωγή λαχα­νι­κών. Το σύστημα λει­τουρ­γεί καλά στο αστικό περι­βάλ­λον – π.χ. σε πλα­κό­στρωτα οικό­πεδα ή σε αγρο­τε­μά­χια με άγονο χώμα. Μερικά organopónicos είναι ενταγ­μένα σε μια κρα­τική επι­χεί­ρηση, ενώ άλλα είναι οργα­νω­μένα σε Βασι­κές Μονά­δες Συνε­ται­ρι­κής Παρα­γω­γής. Έχουν υψηλή παρα­γω­γι­κό­τητα και ανα­φέ­ρο­νται σοδειές που φτά­νουν τα 30 κιλά ανά τετρα­γω­νικό μέτρο. Το μεγα­λύ­τερο organopónico διευ­θύ­νε­ται από την Ομο­σπον­δία Κου­βα­νέ­ζων Γυναι­κών και απα­σχο­λεί 140 γυναίκες.
Εκεί που το χώμα είναι κατάλ­ληλο, το σύστημα των organopónicos βαθ­μιαία αντι­κα­θί­στα­ται από τους εντα­τι­κούς κήπους (huertos intensivos). Οι κήποι αυτοί αξιο­ποιούν μεθό­δους εντα­τι­κής καλ­λιέρ­γειας σε υψω­μένα παρ­τέ­ρια χωρίς τει­χώ­ματα. Οι 800 περί­που μονά­δες organopónicos και huertos intensivos καλύ­πτουν πάνω από 3.900 στρέμ­ματα και έχουν μέση παρα­γωγή 21 κιλά ανά τετρα­γω­νικό μέτρο.
Η αγρο­τική παρα­γωγή στην Αβάνα
Το συνο­λικό εμβα­δόν της Αβά­νας είναι 720 περί­που τετρα­γω­νικά χιλιό­με­τρα και απ’ αυτά τα 300 περί­που χρη­σι­μο­ποιού­νται για αγρο­τική παραγωγή.
Πίνα­κας 1: Αστική αγρο­τική παρα­γωγή στην πόλη της Αβάνας
Έτος1995199619971998
Παρα­γωγή (τόνοι)44,24380,46296,653113,525
Πίνα­κας 2: Αστική αγρο­τική παρα­γωγή στην Κούβα ανά σύστημα παρα­γω­γής (1997)
ΤομέαςΠαρα­γωγή (τόνοι)
Λαϊ­κοί κήποι28,385
Αυτο­κα­τα­νά­λωση23,389
Organopónicos47,651
Ιδιω­τικά αγροκτήματα44,480
Κρα­τικά αγροκτήματα16,095
ΣΥΝΟΛΟ160,000
Πηγή: Grupo Provincial Agropecuario, 1998

Οι λαϊ­κοί κήποι όχι μόνο παρα­μέ­ρι­σαν τη μονο­το­νία των δια­θέ­σι­μων τρο­φί­μων, αλλά και επα­νέ­φε­ραν παρα­δο­σια­κές παρα­γω­γές (λ.χ. σου­σάμι) και εισή­γα­γαν νέες, όπως το σπα­νάκι. Μεταξύ των διά­φο­ρων τύπων παρα­γω­γής παρα­τη­ρού­νται κάποιες δια­φο­ρο­ποι­ή­σεις. Οι οικια­κοί κήποι και οι κήποι στους χώρους εργα­σίας παρά­γουν κυρίως για αυτο­κα­τα­νά­λωση και γι’ αυτό οι κηπου­ροί καλ­λιερ­γούν ό,τι θέλουν να κατα­να­λώ­σουν, όπως φρέ­σκα λαχα­νικά, ρίζες και κον­δύ­λους, καρυ­κεύ­ματα και λίγα φρούτα. Πολ­λοί επί­σης εκτρέ­φουν μικρά ζώα για κρέας, γάλα, αυγά κλπ.
Οι μονά­δες εφο­δια­σμού καλ­λιερ­γούν παρό­μοιες παρα­γω­γές επειδή σκο­πός τους είναι να τρο­φο­δο­τούν το γεύμα των εργα­ζό­με­νων στους τόπους εργα­σίας. Όταν υπάρ­χει δια­θέ­σι­μος χώρος, οι κήποι αυτοί συχνά εκτρέ­φουν ζώα, μερι­κές φορές ακόμα και αγε­λά­δες. Το 1997 παρή­γα­γαν 8.355.000 αυγά, 1.392.000 λίτρα γάλα και 240 τόνους κρέας.
Τα organopónicos έχουν δια­φο­ρε­τικό ρόλο και εστιά­ζο­νται στην παρα­γωγή συμπλη­ρω­μα­τι­κών τρο­φί­μων που οι κάτοι­κοι της πόλης δεν μπο­ρούν να εξα­σφα­λί­σουν από το δελ­τίο. Τα τρό­φιμα αυτά που συνή­θως αγο­ρά­ζο­νται καθη­με­ρινά περι­λαμ­βά­νουν το μαρούλι, τα φρέ­σκα κρεμ­μυ­δά­κια, το σπα­νάκι, τις τομά­τες, τα φρέ­σκα φασο­λά­κια και κάποια άλλα λαχα­νικά και καρυκεύματα.

Ζωική παρα­γωγή
Στην Αβάνα εκτρέ­φο­νται επί­σης και πολ­λές χιλιά­δες ζώα, αν και έχουν θεσπι­στεί κανο­νι­σμοί για το πού λαβαί­νει χώρα η χοι­ρο­τρο­φία, ώστε να μην επη­ρε­ά­ζε­ται ο τοπι­κός πλη­θυ­σμός ή να μη μολύ­νο­νται τα απο­θέ­ματα νερού. Γι’ αυτό, η χοι­ρο­τρο­φία υπάρ­χει κυρίως στα όρια της πόλης. Το 1998 υπήρ­χαν 63.000 χοί­ροι, εκ των οποίων το 68% ανή­καν σε ιδιώ­τες. Επί­σης, στην Αβάνα υπήρ­χαν την ίδια χρο­νιά 700 μονά­δες παρα­γω­γής κου­νε­λιών με 3.500 κονι­κλο­μη­τέ­ρες. Ακόμα, οι κάτοι­κοι είχαν μεγα­λώ­σει μέσω του προ­γράμ­μα­τος αστι­κής γεωρ­γίας 170.000 που­λε­ρικά. Επί­σης, υπήρ­χαν πρό­βατα και κατσί­κες όχι μόνο για το κρέας, αλλά και για το γάλα τους.
Υπο­στη­ρι­κτι­κές υπηρεσίες
Οι κάτοι­κοι της Αβά­νας δεν έγι­ναν έμπει­ροι κηπου­ροί σ’ ένα βράδυ. Ήταν γεμά­τοι ενθου­σια­σμό, αλλά πολύ λίγα γνώ­ρι­ζαν για τις εντα­τι­κές, αγρο-οικολογικές και μικρής κλί­μα­κας μεθό­δους που απαι­τού­νταν για ένα επι­τυ­χές πρό­γραμμα αστι­κής γεωρ­γίας. Από την άλλη πλευρά, μια τέτοια μεί­ζων αλλαγή από μια γεωρ­γία με μεγάλη χρήση χημι­κών λιπα­σμά­των και φυτο­φαρ­μά­κων σε μια βιώ­σιμη οργα­νική γεωρ­γία δεν θα μπο­ρούσε να γίνει χωρίς τεχνική υπο­στή­ριξη. Εδώ ο ρόλος του κου­βα­νέ­ζι­κου κρά­τους ήταν καθο­ρι­στι­κός. Η ορμη­τική ανά­πτυξη της αστι­κής γεωρ­γίας στην Κούβα έγινε εφι­κτή μέσα από ένα εντυ­πω­σιακό σύνολο οργα­νι­σμών υπο­στή­ρι­ξης των παρα­γω­γών. Ένα καλά οργα­νω­μένο σύστημα που απαρ­τί­ζε­ται από δημο­τι­κές αρχές, λαϊκά συμ­βού­λια, ινστι­τούτα ερευ­νών, καθώς και ένα υπο­στη­ρι­κτικό δίκτυο, πλαι­σιώ­νει σε καθη­με­ρινή βάση τους καλλιεργητές.
1. Το υπο­στη­ρι­κτικό δίκτυο
Κάθε δημο­τική αρχή της Αβά­νας δια­θέ­τει ένα υπο­στη­ρι­κτικό δίκτυο με δύο έως επτά εργα­ζό­με­νους, ανά­λογα με το μέγε­θος και τον αριθμό των κήπων στον δήμο. Το δίκτυο προ­σφέ­ρει γεω­πο­νι­κές και κτη­νια­τρι­κές υπη­ρε­σίες, μετα­φορά τεχνο­λο­γίας, επι­σκέ­ψεις και βοή­θεια στους παρα­γω­γούς για παρα­κο­λού­θηση των καλ­λιερ­γειών, εντο­πι­σμό ασθε­νειών και παρα­σί­των και εξα­σφά­λιση των ανα­γκαίων προ­ϊ­ό­ντων βιο­λο­γι­κού ελέγχου.
Μια άλλη σημα­ντική ευθύνη των εργα­ζό­με­νων του δικτύου είναι η δια­νομή της γης στους καλ­λιερ­γη­τές. Οι κάτοι­κοι κάθε δήμου ζητούν οικό­πεδα και αγρο­τε­μά­χια για καλ­λιέρ­γεια κατευ­θείαν από τον υπεύ­θυνο του δικτύου υπο­στή­ρι­ξης, ο οποίος είναι υπο­χρε­ω­μέ­νος να βρει κατάλ­ληλο αγρο­τε­μά­χιο, να κατο­χυ­ρώ­σει τα δικαιώ­ματα του καλ­λιερ­γητή και να του εκδώ­σει άδεια πωλή­σεων την εποχή της συγκο­μι­δής. Σε περί­πτωση που ο υπεύ­θυ­νος δια­πι­στώ­σει πως ένα αγρο­τε­μά­χιο δεν έγινε παρα­γω­γικό, προει­δο­ποιεί επα­νει­λημ­μένα τον παρα­γωγό και, αν αυτός αδια­φο­ρή­σει, παρα­χω­ρεί τη γη σε άλλο καλλιεργητή.
Οι εργα­ζό­με­νοι στο υπο­στη­ρι­κτικό δίκτυο συνερ­γά­ζο­νται στενά με τους άλλους θεσμούς που εμπλέ­κο­νται στην αστική γεωρ­γία – κατα­στή­ματα αγρο­τι­κών εφο­δίων, παρα­γω­γούς σπό­ρων και κέντρα αγρο­τι­κών ερευ­νών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι διά­φο­ροι θεσμοί αλλη­λο­συ­μπλη­ρώ­νο­νται. Παρά­δειγμα αυτής της συνερ­γα­σίας είναι τα εκπαι­δευ­τικά σεμι­νά­ρια τόσο για τους εργα­ζό­με­νους του δικτύου όσο και τους καλ­λιερ­γη­τές. Μέχρι το 1998, 30.000 άτομα στην Αβάνα είχαν παρα­κο­λου­θή­σει τέτοια σεμι­νά­ρια οργα­νω­μένα από το δίκτυο και τα κέντρα ερευνών.
2. Αγρο­τικά κατα­στή­ματα και σύμβουλοι
Η Αβάνα δια­θέ­τει 26 κατα­στή­ματα αγρο­τι­κών εφο­δίων που παρέ­χουν και συμ­βου­λές στους καλ­λιερ­γη­τές. Στό­χος τους είναι να εξα­σφα­λί­σουν την τεχνική και υλική βιω­σι­μό­τητα της αστι­κής γεωρ­γίας. Τα κατα­στή­ματα βρί­σκο­νται σε αστι­κές περιο­χές και προ­σφέ­ρουν σπό­ρους, φυντά­νια, δεν­δρύλ­λια, βιο-λιπάσματα, βιο-φυτοφάρμακα, βελ­τιω­τικά εδά­φους και εργα­λεία, όπως τσά­πες, σκα­λι­στή­ρια κ.ά. Ο πελά­της βρί­σκει επί­σης σ’ αυτά τεχνι­κές συμ­βου­λές για την καλ­λιέρ­γεια και εκδό­σεις του υπουργείου.
Αρχικά, τα κατα­στή­ματα διευ­θύ­νο­νταν από το υπουρ­γείο, αλλά μέσα στο γενικό πλαί­σιο της απο­κέ­ντρω­σης οι υπάλ­λη­λοι έγι­ναν αυτο­α­πα­σχο­λού­με­νοι δια­χει­ρι­στές με μεγάλο βαθμό αυτο­νο­μίας. Το προ­σω­πικό των κατα­στη­μά­των είναι πτυ­χιού­χοι γεω­πό­νοι ή έχουν σοβαρή αγρο­τική εμπει­ρία. Οι τιμές καθο­ρί­ζο­νται από τα κατα­στή­ματα και οι αμοι­βές του προ­σω­πι­κού εξαρ­τώ­νται από τα καθαρά κέρδη.
3. Κέντρα βιο­λο­γι­κού ελέγ­χου ασθενειών

Οι οικο­νο­μι­κές κρί­σεις στέ­ρη­σαν από την Κούβα το απα­ραί­τητο ξένο συνάλ­λαγμα για την εισα­γωγή χημι­κών προ­ϊ­ό­ντων από τα οποία η χώρα εξαρ­τιό­ταν τα προη­γού­μενα χρό­νια. Η κατά­σταση αυτή επι­τά­χυνε την υιο­θέ­τηση και παρα­γωγή βιο-φυτοφαρμάκων. Έντεκα Κέντρα Παρα­γω­γής Εντο­μο­κτό­νων και Εντο­μο­πα­θο­γό­νων (CREE) προ­σφέ­ρουν τις υπη­ρε­σίες τους στους παρα­γω­γούς. Τα κέντρα παρά­γουν και πωλούν βιο-φυτοφάρμακα μέσω των αγρο­τι­κών κατα­στη­μά­των που ήδη ανα­φέ­ραμε παρα­πάνω. Και καθώς οι δημο­τι­κοί κανο­νι­σμοί δεν επι­τρέ­πουν τη χρήση χημι­κών φυτο­φαρ­μά­κων εντός των ορίων της πόλης, τα βιο-φυτοφάρμακα ήταν καθο­ρι­στικά για την ανά­πτυξη της αστι­κής γεωρ­γίας. Συνερ­γα­ζό­μενη με τα CREE είναι η υπη­ρε­σία φυτο-υγιεινής, η οποία απα­σχο­λεί ελεγ­κτές με δικαί­ωμα επι­βο­λής προ­στί­μων για κάθε παρα­βί­αση των κανονισμών.
4. Κέντρα αγρο­τι­κών ερευνών
Η Κούβα δια­θέ­τει ένα μεγάλο τομέα αγρο­τι­κών ερευ­νών. Η ανά­πτυξη της αστι­κής γεωρ­γίας υπο­στη­ρί­χθηκε από την έρευνα και τεχνική βοή­θεια των ερευ­νη­τι­κών ινστι­τού­των. Πρέ­πει επί­σης να σημειω­θεί ότι το εκπαι­δευ­τικό πρό­γραμμα των γεωρ­γι­κών σχο­λών έχει προ­σαρ­μο­στεί στη μετα­μόρ­φωση του αγρο­τι­κού τομέα, εξα­σφα­λί­ζο­ντας έτσι πτυ­χιού­χους ερευ­νη­τές για το μέλ­λον. Ο ρόλος των ερευ­νη­τι­κών ινστι­τού­των στην  Κούβα είναι πολύ­μορ­φος και ορι­σμένα από αυτά συντο­νί­ζουν την παρα­γωγή σε φυτώ­ρια σπό­ρων και φυντα­νιών στην Αβάνα. Άλλα ινστι­τούτα συνερ­γά­ζο­νται στενά με τους παρα­γω­γούς και προ­σφέ­ρουν πόρους, εκπαι­δευ­τικό υλικό και ειδι­κευ­μένη βοήθεια.
Τα προ­βλή­ματα της αστι­κής γεωρ­γίας στην Αβάνα
Σε μεγάλο βαθμό, η επι­τυ­χία της αστι­κής γεωρ­γίας στην Αβάνα βασί­στηκε στον υπο­στη­ρι­κτικό ρόλο του κρά­τους και στην άμεση συμ­με­τοχή του στην επί­λυση συγκε­κρι­μέ­νων προ­βλη­μά­των. Με τη συντο­νι­σμένη πρό­σβαση στους δια­θέ­σι­μους πόρους, απο­φεύ­χθηκε στην Αβάνα ο έντο­νος αντα­γω­νι­σμός και η κερ­δο­σκο­πία, όπως συνέβη σε πολ­λές άλλες πόλεις του κόσμου. Οπωσ­δή­ποτε, ο συντο­νι­σμός αυτός ωφέ­λησε την αστική γεωρ­γία στην Αβάνα, επειδή η γη αξιο­ποι­ή­θηκε παρα­γω­γικά και οι χώροι παρα­γω­γής οργα­νώ­θη­καν σε κατάλ­ληλα σημεία της πόλης, λόγου χάρη κοντά σε υδά­τι­νους πόρους. Οι πόροι όμως δεν επαρκούν.
Η επάρ­κεια νερού είναι ένα μεγάλο πρό­βλημα για τους κήπους της Αβά­νας. Το δίκτυο υδρο­δό­τη­σης δεν επαρ­κεί για να ικα­νο­ποι­ή­σει όλες τις ανά­γκες των νοι­κο­κυ­ριών. Έτσι, ανα­ζη­τού­νται συνε­χώς άλλες πηγές υδρο­δό­τη­σης των κήπων (π.χ. πηγά­δια), καθώς και μέθο­δοι πρό­λη­ψης των απω­λειών σε νερό και καλύ­τε­ρης δια­τή­ρη­σης της υγρα­σίας του χώματος.
Ένα άλλο πρό­βλημα που αφορά γενικά την αστική γεωρ­γία είναι η περιο­ρι­σμένη γη για αγρο­τική παρα­γωγή. Επι­πλέον, η δια­θέ­σιμη γη συχνά έχει σκληρό χώμα, γεμάτο χαλί­κια και με χαμηλή περιε­κτι­κό­τητα σε οργα­νική ύλη. Για να γίνει παρα­γω­γική αυτή η γη απαι­τεί­ται μεγάλη προ­σπά­θεια και μεγά­λες ποσό­τη­τες οργα­νι­κής ύλης και κομπόστ. Σε μερι­κές περιο­χές χωρίς χώμα, οι κηπου­ροί καλ­λιερ­γούν απο­κλει­στικά σε κομπόστ, είτε σε υψω­μένα παρ­τέ­ρια είτε σε ζαρντινιέρες.
Επάρ­κεια τρο­φί­μων και άλλα οφέλη
Χωρίς αμφι­βο­λία, η Αβάνα απο­τε­λεί το επι­τυ­χέ­στερο παρά­δειγμα αξιο­ποί­η­σης της αστι­κής γεωρ­γία για να αντι­με­τω­πι­στεί η επι­σι­τι­στική κρίση, όχι μόνο από τους κατοί­κους της πόλης, αλλά και σαν επί­σημη κρα­τική στρα­τη­γική. Αν και είχαν περά­σει λίγα μόνο χρό­νια από τότε που η Αβάνα κατα­νά­λωνε μεγά­λες ποσό­τη­τες εισα­γό­με­νων τρο­φί­μων, σύντομα η πόλη κατόρ­θωσε να γίνει ένας από τους μεγα­λύ­τε­ρους παρα­γω­γούς λαχα­νι­κών στη χώρα – γεγο­νός που απο­δει­κνύει πόσο σημα­ντική μπο­ρεί να απο­βεί η αστική γεωργία.
Η αστική γεωρ­γία βοή­θησε ουσια­στικά στην ανα­στροφή της επι­δει­νού­με­νης επι­σι­τι­στι­κής κατά­στα­σης κατά τα χρό­νια της κρί­σης. Οι αστι­κοί κήποι έπαι­ξαν κεντρικό ρόλο στην ελά­φρυνση των επι­σι­τι­στι­κών προ­βλη­μά­των. Βέβαια, η αστική παρα­γωγή δεν ήταν αρκετή για να καλύ­ψει όλες τις επι­σι­τι­στι­κές ανά­γκες της Αβά­νας, αλλά συνέ­βαλε αφ’ ενός στην αύξηση των δια­θέ­σι­μων τρο­φί­μων αφ’ ετέ­ρου στη μεί­ωση της τιμής τους. Οι καλ­λιερ­γη­τές της Αβά­νας κατά μέσο όρο πωλούν τα προ­ϊ­ό­ντα τους 20% φτη­νό­τερα από τους μανά­βη­δες. Σημα­ντικό επί­σης όφε­λος για τη συνο­λική οικο­νο­μία προ­σφέ­ρει το γεγο­νός ότι επειδή η παρα­γωγή πωλεί­ται επι­τό­που δεν χρειά­ζε­ται απο­θή­κευση και μετα­φο­ρές, πράγμα που μειώ­νει τις δαπά­νες μετά τη συγκομιδή.
Ανα­φέρ­θηκε πιο πάνω ότι οι κήποι της γει­το­νιάς χαρί­ζουν τρό­φιμα σε σχο­λεία και παι­δι­κούς σταθ­μούς. Έτσι, η αστική γεωρ­γία στην Αβάνα προ­ω­θεί καλύ­τε­ρες δια­τρο­φι­κές συνή­θειες στα παι­διά και τους νέους, με μακρο­πρό­θε­σμα ευερ­γε­τικά απο­τε­λέ­σματα στην υγεία του κου­βα­νέ­ζι­κου λαού. Οι κάτοι­κοι της Αβά­νας τρώνε τώρα περισ­σό­τερα φρέ­σκα λαχα­νικά απ’ ότι πριν από την κρίση, ενώ οι λαϊ­κοί κήποι ενι­σχύ­ουν την κοι­νω­νική συνοχή και αλλη­λεγ­γύη στις γειτονιές.
Σημα­ντική ήταν επί­σης η συμ­βολή της αστι­κής γεωρ­γίας στη δημιουρ­γία νέων ευκαι­ριών απα­σχό­λη­σης. Συνο­λικά, υπο­λο­γί­ζε­ται ότι δημιουρ­γή­θη­καν περί­που 150.000 θέσεις εργα­σίας στην αστική γεωρ­γία και σε δου­λειές που σχε­τί­ζο­νται μ’ αυτή. Το δε οικο­γε­νειακό εισό­δημα πολ­λών από τους εργα­ζό­με­νους στην αστική γεωρ­γία είναι ψηλό­τερο από τον μέσο όρο εισο­δή­μα­τος σε ολό­κληρο το νησί.
Περι­βαλ­λο­ντικά κέρδη
Πριν από την εμφά­νιση της αστι­κής γεωρ­γίας, η Αβάνα είχε μάλ­λον λίγα περι­βαλ­λο­ντικά προ­βλή­ματα σε σύγκριση σε άλλες πόλεις του κόσμου. Όπως απο­δεί­χτηκε στην πράξη, με τη συντο­νι­σμένη δράση κρά­τους και πολι­τών το πρό­γραμμα αστι­κής γεωρ­γίας στην πόλη συνέ­βαλε στη βελ­τί­ωση των περι­βαλ­λο­ντι­κών συν­θη­κών. Η ολο­κλη­ρω­μένη προ­σέγ­γιση της αστι­κής γεωρ­γίας στην Αβάνα βοή­θησε πολύ στην απο­φυγή των προ­βλη­μά­των που συν­δέ­ο­νται με την αστική γεωρ­γία σε άλλες πόλεις. Π.χ. η χρήση τοξι­κών αγρο­τι­κών χημι­κών έχει απα­γο­ρευ­θεί. Η απα­γό­ρευση αυτή έγινε δυνατή επειδή τα ερευ­νη­τικά ινστι­τούτα ήταν σε θέση να προ­σφέ­ρουν αφ’ ενός μεθό­δους βιο­λο­γι­κού ελέγ­χου των εντό­μων, των μυκή­των και των βακτη­ρι­δίων αφ’ ετέ­ρου οργα­νικό έλεγχο μέσω φυτών με εντο­μο­κτό­νες ιδιό­τη­τες, όπως ο καπνός.
Ιδιαί­τερη προ­σοχή δόθηκε στις αλλα­γές στον πολε­ο­δο­μικό σχε­δια­σμό ώστε η αστική γεωρ­γία να μη γίνει εμπό­διο και πρό­βλημα στην ανά­πτυξη της πόλης. Κατα­στρώ­θη­καν πολε­ο­δο­μικά σχέ­δια που προ­έ­βλε­παν πού επι­τρέ­πο­νταν οι χρή­σεις γης για καλ­λιέρ­γεια. Π.χ. η εκτροφή χοί­ρων περιο­ρί­στηκε στην αστική περι­φέ­ρεια με αυστη­ρούς κανο­νι­σμούς υγιει­νής και κτη­νια­τρικό έλεγχο. Ορι­σμέ­νες αγρο­τι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες απα­γο­ρεύ­τη­καν κοντά σε πηγές νερού.
Σημα­ντική επί­σης ήταν η συμ­βολή της αστι­κής γεωρ­γίας στη δια­χεί­ριση των απορ­ριμ­μά­των της πόλης. Η Αβάνα παρά­γει καθη­με­ρινά 1.400 τόνους απορ­ριμ­μά­των από τις περιο­χές κατοι­κίας. Ένα μέρος αυτών των απορ­ριμ­μά­των ανα­κυ­κλώ­νε­ται σε 25 ειδι­κές μονά­δες παρα­γω­γής κομπόστ, η οποία φυσικά διο­χε­τεύ­ε­ται στους κήπους της πόλης. Τέλος, μια σημα­ντική συμ­βολή της αστι­κής γεωρ­γίας στο περι­βάλ­λον της πόλης ήταν το πρό­γραμμα ανα­δά­σω­σης Mi Programma Verde (Το πρά­σινο πρό­γραμμά μου) που είχε θετικό αντί­κτυπο στην αύξηση του πρά­σι­νου στην πόλη, στην καλύ­τερη παρα­κρά­τηση νερού στο υπέ­δα­φος, στη βελ­τί­ωση της ποιό­τη­τας του αέρα και στον καλ­λω­πι­σμό του αστι­κού τοπίου.
Η αστική γεωρ­γία στην Αβάνα ήταν προ­ϊόν της ανά­γκης. Απέ­να­ντι στο οξύ­τατο επι­σι­τι­στικό πρό­βλημα που αντι­με­τώ­πιζε, η πόλη ανέ­πτυξε μια αξιο­θαύ­μα­στη άμυνα – το πιο επι­τυ­χη­μένο πρό­γραμμα αστι­κής γεωρ­γίας στον κόσμο. Η συντο­νι­σμένη δράση πολι­τών και κρά­τους κατόρ­θωσε να απο­μα­κρύ­νει το φάσμα της πεί­νας από την πόλη και ταυ­τό­χρονα να προ­σφέ­ρει ένα έξοχο παρά­δειγμα του τι μπο­ρεί να κάνει μια πόλη που αντι­με­τω­πί­ζει επι­σι­τι­στική κρίση.
(Όλες οι φωτο­γρα­φίες είναι από αστι­κούς κήπους της Αβά­νας) .

7 σχόλια:

  1. Συγχαρητήρια για την αναδημοσίευση του άρθρου. Η πολιτική απόφαση του κομμουνιστικού κόμματος της Κούβας για την οικολογική-περιβαλλοντική και αγροτική πολιτική εχει γραψει πραγματικά ένα νεο κεφάλαιο στην ιστορία, και ακόμα αν υπαγορεύτηκε στην αρχή από εξωγενείς λόγους (αποκλεισμός) είναι πλέον νομίζω μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις στο λαϊκό κίνημα, αφού δίνει λύσεις και κατευθύνσεις στα εξής προβλήματα: 1) στο οικολογικό που είναι πλέον θηριώδες 2) στο πρόβλημα της έμπρακτης υλικής-διατροφικής ανεξαρτησίας μιας σοσιαλιστικής χώρας από το διεθνές εμπόριο 3) δυνητικά στο θέμα της σχέσης πόλης-υπαίθρου αφού ανοίγει έμπρακτα το θέμα τι "είναι" πόλη και ύπαιθρος σε μια σοσιαλιστική κοινωνία 4) και επίσης, πράγμα όχι ασήμαντο, στη σχέση του παραγωγού με κάποια άμεση πρωτοβουλία με την βοήθεια της κοινότητας, του σοσ.κράτους, της επιστήμης.
    ήμουν ενήμερος για αυτους τους άθλους της Κούβας και του τεράστιου Κάστρο, όπως και για την μοναδική επιτυχία στον ιατρικό τομέα (όχι μόνον σε επίπεδο κάλυψης αλλά και στο επίπεδο της εναλλακτικής φαρμακολογίας) αλλά αυτό το άρθρο τα αποκαλύπτει όλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πότε εγράφτην το άρθρο; Τα στοιχεία είναι αρκετά παλιά. Αν είναι του 2000 (αφού τα στοιχεία εν του 98) συνεχίζεται με την ίδιαν επιτυχίαν; Ξέρω ότι με τον "απαναπλουτισμόν" τζιαι το ξεπέρασμαν πολλών προβλημάτων της οικονομικής κρίσης, πολλά περιβαλλοντικά προγράμματα εχάσαν λλίον την φόραν τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Απολογούμαι που καθυστερησα να δημοσιευσω τα σχόλια αλλά ημουν εκτος.

    Ασερα μου, το αρθρο το βρηκα τώρα σε πολλά σάιτ, δεν γνωριζω την αρχικη του πηγη οπου μπορει να υπαρχει και το αντιστοιχο πρωτο λινκ με την ημερομηνια- που προφανως ειναι λινκ σχετικο με την Κουβα ή και κουβανικό σάιτ.

    Δυστυχως δεν γνωριζω περισσοτερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Mιά επίσης παλιά ανάρτηση που πιθανά να φωτίζει κάποιες πιο καινούργιες πλευρές.
    Η ΚΡΙΣΗ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ
    "Συζητώντας πέρσι το καλοκαίρι με Κουβανούς συντρόφους για τον χαρακτήρα και την πιθανή εξέλιξη της οικονομικής κρίσης, εκτιμούσαν ότι η λεγόμενη κρίση χρέους θα εξελιχθεί σε επισιτιστική κρίση (κρίση τροφίμων), όπως ακριβώς εκδηλώθηκε σε κάποιες χώρες (Αϊτή κ.α) όταν αυξήθηκαν απότομα οι τιμές στα τρόφιμα στην παγκόσμια αγορά. Γι' αυτό οι Κουβανοί θεωρούν "κορυφαία μάχη" την προσπάθεια που καταβάλουν στο νησί για αύξηση της παραγωγικότητας στη γεωργία και σε αυτήν την κατεύθυνση προχώρησαν -μεταξύ άλλων- στις τελευταίες μεταρρυθμίσεις και στην γεωργία, παραχωρώντας κομμάτια κρατικής γης για καλλιέργεια σε μεμονωμένους αγρότες παράλληλα με την εισαγωγή νέων καλλιεργειών (πατάτα κ.α).

    Δεδομένου ότι η Κούβα, εξάγει μεν κάποια τρόφιμα (π.χ αστακούς) , δεν έχει καμμιά εξάρτηση από την παγκόσμια αγορά σε επίπεδο σπόρων, λιπασμάτων κλπ για τις δικές της καλλιέργειες ,αλλά εισάγει το 80% των τροφίμων που καταναλώνει. Η μάχη για την επάρκεια και την σχετική αυτάρκεια τροφίμων λοιπόν, είναι πράγματι "κορυφαία".

    Από την άλλη, για το σύνολο της Λατινικής Αμερικής, η επισιτιστική κρίση είναι ήδη υπαρκτή εξ αιτίας της ακραίας φτώχειας της πλειοψηφίας του πληθυσμού σε πολλές χώρες. Δεν είναι τυχαίο, πως το ζήτημα απασχόλησε έντονα την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της "Κοινότητας Λατινικής Αμερικής και Καραιβικής" (CELAC),που φέτος είναι προεδρεύουσα χώρα η Κούβα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ευχαριστώ πάρα πολύ για την επισκεψη εδώ και για τις πληροφορίες.

      Διαγραφή
  5. Χαρά μας.! Ρίξτε μιά ματιά και σε αυτό το υπό κατασκευή blog στο οποίο προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε όλα περί Κουβας και Λατινικής Αμερικής και φυσικά, είστε ευσπρόσδεκτοι.
    http://redgriega.blogspot.gr/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. φυσικά θα ρίξω και μια και δυο ματιές στο καινούριο μπλογκ και ελπίζω καποτε να ρίξω και μια πιο αληθινή και κοντινη ματια στην πολυαγαπημένη Κούβα, αν δηλαδη οποτεδηποτε καταφέρω να την επισκεφθώ!

      Νάστε καλά!

      Διαγραφή