Σημείωση της σύνταξης: Όπως σοφά έλεγε ο Σουν Τζου «Ένα φορτίο με εφόδια του εχθρού είναι ισοδύναμο με είκοσι δικά σου». Στην περίπτωση της Ουκρανίας αυτή η φράση έχει επιβεβαιωθεί στην αμείλικτη κυριολεξία της. Ωστόσο έχει φανεί πόσο σημαντικό είναι να κατανοούνται και τα πνευματικά εφόδια του εχθρού. Βασικές πηγές του καθεστώτος του Κιέβου ο βόθρος του φασισμού και ο νεοφιλελευθερισμός. Παρακάτω, ένα ενδεικτικό δείγμα του πως σκέφτεται την υπόθεση της Ουκρανίας το αδίστακτο χρηματιστικό κεφάλαιο.
του Kevin J. Delaney – 22/01/2015
Ο χρηματιστής George Soros είπε απόψε σε φιλοξενούμενούς του σε ιδιωτικό δείπνο στο Νταβός ότι οι επόμενες λίγες μέρες θα είναι κρίσιμες για την Ουκρανία και κάλεσε την Ευρώπη να (της) παράσχει επειγόντως κι άλλη οικονομική βοήθεια, ειδάλλως ρισκάρει να επιτρέψει στη Ρωσία «να διαιρεί και να βασιλεύει». Επίσης ο Soros ανακοίνωσε ότι «τελικά» αποσύρθηκε από τις χρηματιστικές δραστηριότητες με σκοπό να αφοσιωθεί στην πολιτική φιλανθρωπία. Δε σχολίασε εκτενώς τις επενδυτικές συνθήκες, αλλά είπε ότι υπήρξε λιγότερο ενθουσιώδης (bullish) από ό,τι οι άλλοι επενδυτές, εξαιτίας της μεγάλης αβεβαιότητας και μεταβλητότητας.
«Οι τρέχουσες συνθήκες της αγοράς είναι δύσκολες για τα αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου (hedge funds)» είπε, δείχνοντας δυσπιστία σχετικά με τη φαεινή ιδέα των μεγάλων επενδυτών – όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία – να τοποθετούν μεγάλα ποσά στα hedge funds και να προσδοκούν να επιτύχουν άνω-του-μέσου-όρου κέρδη. Συνυπολογίζοντάς τα όλα μαζί, «οι αποδόσεις των hedge funds τείνουν να εξισωθούν με αυτές της αγοράς, μείον 20% προμήθεια». Ο Soros εξύμνησε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο είχε ανακοινωθεί προηγουμένως από την ΕΚΤ. «Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό πακέτο μέτρων. Υπερέβη τις πολύ υψηλές προσδοκίες των αγορών και νομίζω θα έχει αποτέλεσμα» είπε.
Ακολουθεί η καταγραφή των δομημένων παρατηρήσεών του, οι οποίες δόθηκαν από τους επιτελείς του:
Έχω πολλά να πω …
Πρώτον, ορισμένες προσωπικές και θεσμικές πληροφορίες. Έχω τελικά αποσυρθεί από τη διαχείριση των χρημάτων μου. Το είχα προσπαθήσει πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά αυτή τη φορά είναι οριστικό. Πλέον αφιερώνω όλη μου την ενέργεια που απομένει σε αυτό που εγώ αποκαλώ «η πολιτική μου φιλανθρωπία» – και οι δύο αυτές δραστηριότητες δεν είναι συμβατές μεταξύ τους.
Το OSF (Open Society Foundation - Ίδρυμα Ανοικτής Κοινωνίας) το 2014 δαπάνησε περίπου 850 εκατομμύρια δολάρια από τα δικά μου χρήματα και συχνά έδρασε ως επικεφαλής μιας σειράς μεγαλύτερων κοινοπραξιών.
Το δίκτυο του OSF καλύπτει σχεδόν όλα τα μέρη του κόσμου μέσω περιφερειακών και εθνικών ιδρυμάτων, τοπικών γραφείων και υποτρόφων. Εμπλεκόμαστε σχεδόν σε όλα τα ανθρωπογενή προβλήματα στον κόσμο μέσω υποστηριζόμενων θεσμών, όπως το National Resource Governance Institute (Εθνικό Ινστιτούτο Διακυβέρνησης Πόρων), το GlobalWitness (Παγκόσμιος Μάρτυρας),το Drug Policy Institute, (Ινστιτούτο Πολιτικής για τα Ναρκωτικά), το International Crisis Group (Ομάδα Διεθνών Κρίσεων), European Council of Foreign Relations (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων), το Institute for New Economic Thinking (Ινστιτούτο για τη Νέα Οικονομική Σκέψη),το Human Rights Watch (Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) και μια σειρά από οργανισμούς κυβερνητικής παρακολούθησης (government monitoring), οργανώσεις για τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Είναι όλες ανεξάρτητες οντότητες με τη δική τους ταυτότητα, προϋπολογισμό και διακυβέρνηση.
Εμείς γενικά δεν εμπλεκόμαστε στην ανακούφιση από φυσικές καταστροφές, αλλά ο αριθμός και η σοβαρότητα των ανθρωπογενών καταστροφών φαίνεται να αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο.
Η αυξημένη απόσταση μου από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και η εκ του σύνεγγυς έκθεσή μου στα παγκόσμια προβλήματα μου επιτρέπει να παρουσιάσω μια επισκόπηση της παρούσας στιγμής στην ιστορία, (στιγμής) που συνδυάζει τη δυναμική των χρηματοπιστωτικών αγορών με τη δυναμική των διεθνών υποθέσεων.
Παρατηρώ μια γενική τάση προς την αποδυνάμωση των διεθνών οργανισμών και την άνοδο του εθνικισμού σε διάφορες μορφές. Η γενεσιουργός αιτία μπορεί να οριστεί είτε ως η παρακμή της Δύσης είτε ως ή άνοδος των υπολοίπων (Decline of the West or the rise ofthe rest – λογοπαίγνιο). Τίποτα μη αναστρέψιμο. Η παρακμή της Δύσης εντοπίστηκε για πρώτη φορά από τον Werner Sombart το 1890. Υπήρξαν πολλά σκαμπανεβάσματα από τότε.
Το κραχ του 2008 κατέστρεψε τη Συμφωνία της Ουάσιγκτων. Από τότε, τόσο οι ΗΠΑ και η ΕΕ είναι απασχολημένες με τα εσωτερικά τους προβλήματα.
Μια σταθερή διεθνής τάξη απαιτεί μια ηγεμονική δύναμη ή δυνάμεις που να περιορίζουν τις συγκρούσεις. Δεδομένου ότι η Δύση έχει στραφεί προς το εσωτερικό της, οι αναδυόμενες περιφερειακές δυνάμεις έχουν προσπαθήσει να καλύψουν το κενό και οι συγκρούσεις εντάθηκαν (festered). Στην αρχή οι συγκρούσεις επικεντρώθηκαν στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Πρόσφατα εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη, την Αφρική και την Άπω Ανατολή.
Όλες φαίνονταν εξόχως επιλύσιμες καθαυτές, ωστόσο ήταν όλες διασυνδεδεμένες, έτσι ώστε οι χαμένοι μιας σύγκρουσης έτειναν να γίνουν «ζημιάρηδες» (spoilers) στις υπόλοιπες – Αυτός είναι και ο λόγος που συνεχίζουν να μαίνονται.
Από το Κραχ του 2008, η κατάσταση έγινε ακόμη πιο περίπλοκη. Η Συμφωνία της Ουάσιγκτων βασιζόταν στην πεποίθηση ότι οι αγορές τείνουν προς την ισορροπία, αλλά το 2008 διέψευσε αυτή την πεποίθηση. Από τότε τόσο οι χρηματοπιστωτικές αγορές όσο και οι διεθνείς σχέσεις έχουν φτάσει σε αυτό που εγώ αποκαλώ «πολύ-μακριά-από-τις-συνθήκες-ισορροπίας». Με την εξάπλωση των ανεπίλυτων συγκρούσεων στην Ευρώπη η δυναμική των χρηματοπιστωτικών αγορών και των διεθνών σχέσεων έχει διαπλακεί στενότερα.
Αυτό έχει αυξήσει σημαντικά τα επίπεδα αβεβαιότητας, μεταβλητότητας και η μη προβλεψιμότητας, τόσο στις χρηματοπιστωτικές αγορές όσο και στις διεθνείς υποθέσεις, επειδή τα οικονομικά γεγονότα είναι εξωτερικά ως προς την πολιτική δυναμική και οι διεθνείς σχέσεις είναι εξωτερικές ως προς τη δυναμική των χρηματοπιστωτικών αγορών. Έτσι, η αυξημένη αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο βιώνεται και από τις δύο ως εξωτερικό σοκ.
Για παράδειγμα: οι οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου. Τίποτε από τα δυο από μόνο του δε θα είχε προκαλέσει οικονομική κρίση στη Ρωσία.
Αυτό έχει κάνει τη δουλειά των διαχειριστών των hedge funds τρομακτικά δύσκολη. Μεγάλες ευκαιρίες έχουν ως επί το πλείστον χαθεί ή βιώνονται ως σοκ.
Θα διακινδυνεύσω μία παρατήρηση. Η αυξημένη αβεβαιότητα και αστάθεια με κάνει λιγότερο ενθουσιώδη από τις αγορές, επειδή συνηγορεί κατά της ανάληψης κινδύνων και ενισχύει την έλλειψη επενδυτικής ζήτησης.
Αλλά η ανησυχία μου αφορά τις διεθνείς σχέσεις. Ως γενική παρατήρηση, οι παρανοήσεις και η αδυναμία προσαρμογής σε απρόβλεπτες εξελίξεις διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στον καθορισμό της πορείας των γεγονότων.
Θα σταθώ σε τρία αλληλένδετα ζητήματα, τα οποία όλα μαζί αποτελούν κορυφαία προτεραιότητα μου σήμερα: τη νέα ανακάμπτουσα Ρωσία, μια νέα, δημοκρατική Ουκρανία και μια αποσυντιθέμενη αποπληθωριστική και σε ύφεση Ευρωπαϊκή Ένωση. Νομίζω ότι αυτά τα τρία θέματα παρέχουν το κλειδί για πολλά άλλα.
Για μένα, πρόκειται για déjà vu. Θυμήθηκα το 1989. Οι διαφορές είναι διαφωτιστικές. Τότε, η σοβιετική αυτοκρατορία κατέρρεε και η ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήταν στο αποκορύφωμά της. Τώρα, η Ρωσία ανακάμπτει εκ νέου και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποσυντίθεται. Αυτό δίνει στη νέα Ουκρανία έναν κεντρικό ρόλο. Το πώς θα σταθεί απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα θα καθορίσει όχι μόνο την τύχη της Ουκρανίας, αλλά και αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι το σημείο που οι ευρωπαϊκές αρχές και το ευρύ κοινό πρέπει να καταλάβουν.
Η Νέα Ανακάμπτουσα Ρωσία
Υπήρξα πολύ εμπλεγμένος στην αποσυντιθέμενη Σοβιετική Ένωση. Το 1987 έστησα ένα ίδρυμα, αφότου ο Γκορμπατσόφ κάλεσε τον Αντρέι Ζαχάρωφ να επιστρέψει στη Μόσχα «για να συνεχίσει τις πατριωτικές του δραστηριότητες» και ενεπλάκην στη διαδικασία μεταρρύθμισης η οποία, δυστυχώς, είχε κακό τέλος. Έκλεισα το ίδρυμά μου το 2004, αλλά εξακολουθώ να υποστηρίζω εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
Η Ρωσία έχει γίνει ένα κράτος μαφίας, στο οποίο οι κρατούντες χρησιμοποιούν τους πόρους της χώρας για να πλουτίζουν και να διατηρούνται στην εξουσία. Διατηρούν τα εξωτερικά γνωρίσματα της δημοκρατίας, όπως η διεξαγωγή εκλογών, αλλά δεν υπάρχει κράτος δικαίου και διευθετήσεις για μια νόμιμη μεταβίβαση της εξουσίας. Είχα εκ των έσω άποψη για το πώς ο Putin έγινε πρόεδρος και θα μπορούσα να σας πω ιστορίες τρόμου.
Ο Putin έγινε δημοφιλής επειδή έφερε σταθερότητα μετά από μια περίοδο βαθιάς αναταραχής και επειδή χρησιμοποίησε ένα μέρος των εσόδων από το πετρέλαιο για να εξασφαλίσει στους ανθρώπους την άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου. Όσο ο ίδιος ήταν δημοφιλής, ήταν αρκετά ανεκτικός στη διαφωνία για όσο διάστημα αυτή παρέμεινε περιθωριακή. Αλλά μετά από την προσχεδιασμένη μεταβίβαση της προεδρίας από τονMedvedef στον Putin το 2012, η ανερχόμενη μεσαία τάξη συμμετείχε στις διαδηλώσεις και ο Putin έγινε καταπιεστικός στο εσωτερικό και τυχοδιωκτικός στο εξωτερικό. Άρχισε να υποστηρίζει τον πρόεδρο Assad της Συρίας παρέχοντας όπλα σε μεγάλη κλίμακα. Επίσης αισθάνθηκε να απειλείται από την Αραβική Άνοιξη και κατά τη δυτική άποψη έγινε εμπόδιο στη Μέση Ανατολή.
Αρχικά, η τυχοδιωκτική εξωτερική πολιτική του Putin ήταν πολύ επιτυχής λόγω της ενασχόλησης των δυτικών δυνάμεων με τα εσωτερικά τους ζητήματα.. Θυμηθείτε πως οPutin έσωσε τον Πρόεδρο Obama από μια ήττα στο εσωτερικό του πείθοντας τον Assad να παραδώσει τα χημικά όπλα του. Ήταν ένας διπλωματικός θρίαμβος. Στη συνέχεια ήρθε η συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2013. Ο Putin δεν είχε δυσκολία στο να πλειοδοτήσει, πετώντας έξω την ΕΕ. Η συμφωνία είχε σχεδιαστεί για το καθεστώς του Gianoukovich, που δεν θα μπορούσε να είναι αξιόπιστο. Ως εκ τούτου, ζήτησε πολλά και πρόσφερε λίγα σε αντάλλαγμα.
Όταν ο Gianoukovich αποδέχθηκε την προσφορά του Putin όλες οι πλευρές έμειναν έκπληκτες, καθώς το ουκρανικό κοινό εξεγέρθηκε. Ο Putin επέμεινε ότι οι διαδηλωτές στο Μαϊντάν θα πρέπει να διαλυθούν πριν η Ρωσία καταβάλει την πρώτη δόση των 3 δις. δολαρίων, αλλά οι διαδηλωτές, αντί να φύγουν μακριά, έσπευσαν στο Μαϊντάν και ήταν οGianoukovich, αυτός που αναγκάστηκε να φύγει. Για άλλη μια φορά, στις 21 του Φεβρουαρίου 2014 ο Putin διέταξε το Gianoukovich να χρησιμοποιήσει ένοπλη βία, αλλά το άοπλο αλλά και αποφασισμένο κοινό επικράτησε και μια νέα Ουκρανία, με ευρωπαϊκό πνεύμα γεννήθηκε.
Η αντίσταση στο Μαϊντάν αποκάλυψε ένα τυφλό σημείο στην κοσμοθεωρία του Putin. Έχει τόσο μεγάλη επιτυχία στο χειρισμό του κοινού και απλά δεν μπορούσε να πιστέψει ότι το άοπλο κοινό θα μπορούσε να αντισταθεί με επιτυχία σε μια πλήρως οπλισμένη αστυνομική δύναμη. Έπρεπε να πληρώσει ένα βαρύ τίμημα για το λάθος του: μια προηγουμένως διαχειρίσιμη Ουκρανία έγινε αποφασιστικά αντι-ρωσική.
Αλλά αυτή η οπισθοδρόμηση χρησιμοποιήθηκε από τον Putin απλώς ως κίνητρο να δείξει το σθένος του. Αντικατέστησε τον κομμουνισμό με την εθνικιστική ιδεολογία σε εθνοτική βάση, τον κοινωνικό συντηρητισμό και τη θρησκευτική πίστη – την αδελφότητα μέσα στη Σλαβική Φυλή, την ομοφοβία, και την ιερή Ρωσία. Όταν προσάρτησε την Κριμαία, η δημοτικότητά του εκτοξεύτηκε σε πρωτοφανή επίπεδα. Τώρα η Ρωσία έχει καταστεί στρατηγικός αντίπαλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσφέροντας μια εναλλακτική λύση, που βασίζεται στο δίκαιο του ισχυρότερου, σε αντίθεση με το κράτος δικαίου.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να γίνει λόγος για τις αδυναμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα καταπιεστικό, μαφιόζικο κράτος όπως η Ρωσία, δεν θα μπορούσε να ποζάρει ως στρατηγικός αντίπαλος, αν δεν υπήρχαν αυτές οι αδυναμίες.
Η κρίση του ευρώ έχει μετατραπεί από μια εθελοντική ένωση κυρίαρχων κρατών προθύμων να παραιτηθούν από ένα μέρος της κυριαρχίας τους για έναν κοινό σκοπό, σε κάτι ριζικά διαφορετικό: μια σχέση μεταξύ πιστωτών και οφειλετών, στις οποίες οι οφειλέτες έχουν δυσκολίες στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους και οι πιστωτές επιβάλλουν όρους που καθιστούν δύσκολο για τους οφειλέτες να ξεφύγουν από την υποτελή θέση τους. Αυτή η σχέση δεν ήταν ούτε εκούσια ούτε ισότιμη. Η αρχική ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης πυροδότησε τη φαντασία της γενιάς μου. Θεωρούσα την Ευρωπαϊκή Ένωση ως την ενσάρκωση του ιδανικού της Ανοικτής Κοινωνίας. Αλλά για τους πολίτες των υπερχρεωμένων χωρών της ΕΕ έγινε ένας εξωτερικός εχθρός που έθετε σε κίνδυνο την ευημερία και το μέλλον τους. Η αντιπολίτευση προς την ΕΕ αυξήθηκε: κατέλαβε το 30% των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2014, αλλά δεν είχε ηγεσία και καμία εναλλακτική λύση να προσφέρει.
Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής ηγεσίας παρέμεναν σε άγνοια για τη μετατροπή της αποσαθρωμένης Σοβιετικής Ένωσης σε μια ανακάμπτουσα Ρωσία και η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία λειτουργεί μέσα σε μια φούσκα που η ίδια δημιούργησε. Ξεκίνησε να δουλεύει πάνω σε μια συμφωνία σύνδεσης με την Ουκρανία για το 2011 και – παρά τις επανειλημμένες ρωσικές προειδοποιήσεις, την ολοκλήρωσε το 2013. Οι επικεφαλής των κυβερνήσεων έμειναν έκπληκτοι όταν τους ζητήθηκε να την υπογράψουν. Με άλλα λόγια, η ΕΕ πήγαινε υπνοβατώντας σε σύγκρουση με τη Ρωσία.
Δεν υπάρχει χρόνος για να μετρήσουμε ένα προς ένα τα χτυπήματα. Επιτρέψτε μου να σας πω για τη νέα Ουκρανία, η οποία αντιτίθεται κατά πολλούς τρόπους στην παλιά Ουκρανία.
Η Νέα Ουκρανία
Έχω πάει στην Ουκρανία τέσσερις φορές από τη νίκη του Μαϊντάν. Η νέα Ουκρανία υπάρχει πραγματικά. Πρόκειται για ένα μοναδικό πείραμα συμμετοχικής δημοκρατίας, που συγκροτείται από το πνεύμα του εθελοντισμού.
Αυτό το πνεύμα εκδηλώθηκε πρώτα στο ίδιο το Μαϊντάν και συνεχίζεται. Αυτό που το κάνει μοναδικό είναι ότι βρίσκει έκφραση όχι μόνο στην πάλη αλλά και στη δημιουργία. Πολλοί άνθρωποι στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο είναι εθελοντές που έχουν εγκαταλείψει καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας τους προκειμένου να υπηρετήσουν την πατρίδα τους.
Οι εθελοντές βοηθούν το ένα εκατομμύριο εσωτερικά εκτοπισμένους και εργάζονται ως σύμβουλοι υπουργών και τοπικών κυβερνήσεων. Έχω περάσει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου μαζί τους και είμαι εντυπωσιασμένος από την ωριμότητα και την αποφασιστικότητά τους.
Είναι ενάντια στην παλιά Ουκρανία, η οποία χαρακτηρίζεται από την γραφειοκρατία και την ολιγαρχία, οι οποίες τα έχουν κάνει πλακάκια. Και βέβαια, είναι αντιμέτωποι με την αποφασιστική εχθρότητα του Putin, ο οποίος θέλει να αποσταθεροποιήσει την Ουκρανία με κάθε κόστος.
Το πρόβλημα είναι ότι η νέα Ουκρανία είναι ένα καλά κρυμμένο μυστικό, όχι μόνο από την Ευρώπη αλλά και από το ουκρανικό κοινό. Ριζικές μεταρρυθμίσεις εκκολάπτονται, αλλά δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.
Είναι διδακτικό να συγκρίνετε την Ουκρανία σήμερα με τη Γεωργία το 2004. ΟSaakashvili (τότε) αντικατέστησε αμέσως την Τροχαία, ήρε τα μπλόκα που χρησιμοποιούνταν για την απόσπαση χρημάτων από τους οδηγούς και το κοινό αναγνώρισε αμέσως ότι το καθεστώς έχει αλλάξει. Η Ουκρανία δεν έχει βρει παρόμοιο σχέδιο επίδειξης. Η μεταρρύθμιση της αστυνομίας στο Κίεβο έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει αυτή την εβδομάδα, αλλά οι άνθρωποι που θέλουν να βγάλουν άδεια οδήγησης εξακολουθούν να πληρώνουν δωροδοκίες, όπως πριν.
Η διαφορά είναι ότι ο Saakashvili ήταν ένας επαναστατικός ηγέτης με δικτατορικές τάσεις. Ξερίζωσε τη διαφθορά αλλά τελικά μετατράπηκε σε κρατικό μονοπώλιο. Η Ουκρανία είναι μια συμμετοχική δημοκρατία που δεν έχει ούτε έναν ηγέτη, αλλά ελέγχους και ισορροπίες. Οι δημοκρατίες κινούνται πιο αργά, αλλά αυτό μπορεί να αποδειχθεί μακροπρόθεσμα ότι αποτελεί πλεονέκτημα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι, θα υπάρξει μακροπρόθεσμος ορίζοντας; Η Ουκρανία είναι κάτω από τεράστια στρατιωτική και οικονομική πίεση από την Ρωσία του Putin τώρα. Η ρωσική οικονομία οδεύει προς πτώση κάτω από τη διπλή επιβάρυνση των κυρώσεων και τις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, αλλά ο Putin έχει προφανώς αποφάσισε ότι μπορεί να καταστρέψει τη νέα Ουκρανία πριν αυτή εδραιωθεί και ελπίζει να το πράξει, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα υπαναχώρησης. Θα μπορούσε κατόπιν να γίνει πιο συνεργάσιμος.
Η Ουκρανία θα πρέπει να είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της στρατιωτικά για όσο ο Putin ισχυρίζεται ότι οι αυτονομιστές ενεργούν για δικό τους λογαριασμό, αλλά χρειάζεται επειγόντως οικονομική βοήθεια. Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα ανταποκριθεί θετικά. Δυστυχώς οι δημοκρατίες είναι αργές στη δράση και μια ένωση δημοκρατιών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακόμα πιο αργή. Πολλά εξαρτώνται από τις επόμενες ημέρες. Δεν είναι μόνο το μέλλον της Ουκρανίας, αλλά και το μέλλον της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διακυβεύεται. Πιστεύω ότι η απώλεια της Ουκρανίας θα είναι μια τεράστια απώλεια για την Ευρώπη. Θα επιτρέψει στη Ρωσία να διαιρεί και να κυριαρχεί.
Αντίθετα, αν η Ευρώπη συμπαραταχθεί πίσω από την Ουκρανία, ο Putin θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει την επιθετικότητά του. Αυτή τη στιγμή, ο Putin μπορεί να υποστηρίξει ότι όλα τα προβλήματα της ρωσικής οικονομίας οφείλονται στην εχθρότητα της Δύσης και το ρωσικό κοινό βρίσκει το επιχείρημά του πειστικό. Αν η Ουκρανία λαμβάνει την οικονομική βοήθεια που της είναι απαραίτητη, η ευθύνη για τα οικονομικά προβλήματα της Ρωσίας θα βαρύνει σαφώς τον Putin και τη Ρωσικό κοινό θα τον αναγκάσει να ακολουθήσει το παράδειγμα της νέας Ουκρανίας.
Μετάφραση: Ε. Σ.
